Hemimorfiet: kenmerken en werking

Stukjes ruwe hemimorfiet Hemimorfiet is een wit, grijs of kleurloos mineraal. Door verontreiniging met andere mineralen kan het ook geel, bruin, rood, blauw of groen zijn. In de edelsteentherapie zijn vooral de wit-groene en wit-blauwe hemimorfiet populair.

De kristallen van hemimorfiet zijn meestal plat en kunnen wel 10 cm. lang worden. Zeer bijzonder is dat de twee punten van het kristal verschillend zijn: de ene kant is vaak puntig en de ander kant stomp.

Hemimorfiet bestaat voor meer dan de helft uit zink. Het is dan ook een belangrijk zinkerts. Het wordt gevonden in alle zink-, lood- en zilvermijnen. Het ziet er vaak kiezelig uit.

Het mineraal is ook bekend onder de namen calamien, kalamijn en galmei. Dit zijn eigenlijk verzamelnamen voor alle soorten zinkerts.

Verder kun je hemimorfiet tegenkomen onder de namen kiezelzinkerts, kiezelzinkspaat, wagiet, zinkglas, zinkglaserts, zinkkiezelerts. De kleur doet soms denken aan de larimar, reden waarom het soms als Chinese larimar wordt aangeboden.

De hemimorfiet heeft meestal geen edelsteenkwaliteit. Geslepen vertoont het echter zulke lieve kleurtjes, dat het niet onderdoet voor een 'echte edelsteen'.

Hemimorfiet in edelsteenkwaliteit wordt doorgaans aangeboden als smithsoniet, een ander belangrijk zinkerts.

Hemimorfiet is nog maar kort in gebruik als helende steen. Edelsteentherapeuten gebruiken het mineraal vooral bij klachten aan hart, keel en mond.

Herkomst van de naam

De naam hemimorfiet betekent 'halfgevormd' en is ontleend aan de Griekse woorden hemi ('half') en morphé ('vorm'). De naam verwijst naar zijn asymmetrische kristalvorm; spits aan de ene kant, en recht aan de andere kant (zie afbeelding).

De namen kalamin, kalamijn en galmei zijn verbasteringen van Grieks kadmia of Latijn cadmia. Dat was afgeleid van Kadmeia gè, 'grond van Kadmos' (stichter van Thebe). Dit omdat het erts gevonden werd bij Thebe in Griekenland.

Attentie: met de Engelstalige naam calamine wordt in Amerika hemimorfiet wordt bedoeld, maar in Engeland smithsoniet.

Hemimorfiet door de eeuwen heen

In de Oudheid werd zinkerts kadmia of cadmia genoemd. In de loop der eeuwen werd de naam verbasterd tot galmei of kalamin.
Vanaf de Middeleeuwen werd galmei steeds meer de algemene benaming van zinkerts.

In de 18e eeuw was de oude term kalamin in de vergetelheid geraakt. De naam kreeg echter een nieuw leven toen de Zweedse scheikundige Johan Gottschalk Wallerius (1709-1785) in 1747 de benaming calamien voor zinkerts lanceerde.

Ruwe hemimorfiet op moedergesteenteIn 1546 werd cadmia beschreven in het befaamde mineralogisch handboek De Natura Fossilium van de Duitse geleerde Georgius Agricola (1494-1555). Hij beschrijft het als een lichtgeel en zacht mineraal, dat gebrand gele dampen afgeeft. Dit wijst erop dat hij het heeft over hemimorfiet, dat inderdaad gele dampen afgeeft bij verhitting.

Vroeger werd geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende zinkmineralen. Wel zag men dat sommige zinkerts meer leek op kiezelsteen. Bij onderzoek door de Engelse scheikundige James Lewis Smithson (1765-1829) uit 1802 werd het zinkerts opgedeeld in edelgalmei (nu smithsoniet) en kiezelgalmei (nu hemimorfiet).

De Duitse mineraloog Gustav Adolf Kenngott (1818-1897) lanceerde in 1852 de naam hemimorfiet. Mijnwerkers noemden hemimorfiet kiezelzinkerts.

Bruine hemimorfiet met limoniet, uit Maxico (foto: Rob Lavinsky/iRocks.com)Het metaal zink is al eeuwenlang van belang voor het maken van messing, een legering van zink met koper. Messing heet ook wel geelkoper, omdat zink het koper geler kleurt. Dat is aantrekkelijk voor decoratieve voorwerpen en sieraden.
Industrialisering maakte messing steeds belangrijker, bijvoorbeeld in de auto-industrie. Sleutels worden tegenwoordig vooral van messing gemaakt, omdat dit materiaal gemakkelijker dan bijvoorbeeld ijzer in het slot glijdt.

De Belgische gemeente Kelmis (Frans: La Calamine) dankt zijn naam aan de kalamin, die daar sinds de Middeleeuwen ruimschoots gevonden werd. Kelmis is nog steeds bekend als een vindplaats van hemimorfiet.

De aanwezigheid van hemimorfiet mijnen heeft in een aantal steden in de Belgische provincie Namen, en vooral in Dinant, geleid tot een grote bedrevenheid in het maken en verkopen van messing kunst- en siervoorwerpen. Dergelijke messing voorwerpen wordt dinanderie genoemd.

Hemimorfiet werd op sommige plekken als poederig materiaal gevonden. Dat werd korte tijd gebruikt als geel pigment voor waterverf.

Hemimorfiet en gezondheid

Spiritueel

* Hemimorfiet hoort bij hartchakra, keelchakra, voorhoofdchakra (3e oog), kruinchakra en hoger gelegen chakra's.
* Hemimorfiet vult je hele aura met emotionele vrijheid. Heelt gaten en verjaagt duistere gedachten.
* Hemimorfiet brengt welzijn op alle niveaus.
* Hemimorfiet helpt het zich uiten van de ziel, dankzij zijn spirituele lading en connectie met het keelchakra.
* Hemimorfiet helpt je respect te hebben voor jezelf en voor de mensen, dieren en dingen om je heen.
* Dit mineraal geeft je de energie en focus om je eigen doelen te stellen en na te streven.
* Hoe blauwer de steen, hoe meer contact met het engelenrijk.

Mentaal

* Hemimorfiet helpt je weloverwogen beslissingen te nemen. Een goede steen voor mensen die vaak twijfelen over hun beslissingen of geen beslissing durven te nemen, uit angst het verkeerde te kiezen.
* Hemimorfiet laat je jezelf serieus nemen, en ook kritisch te kijken naar je motivatie. Ben je wel eerlijk tegenover jezelf? Hemimorfiet laat zien dat de waarheid de beste beweegreden is, ook al lijkt dat soms helemaal niet zo te zijn.
* Stimuleert helder denken en helder weten, een verhoogd bewustzijn en een verscherpte waarneming.
* Dankzij zijn hoge zinkgehalte helpt hemimorfiet bij geestelijke en lichamelijke uitputting.
* Hemimorfiet geeft je een vrouwelijke en toch ook mannelijke kracht, om ondanks tegenspoed door te gaan vanuit liefde en vertrouwen.

Emotioneel

* Hemimorfiet helpt bij het oplossen van emoties die uit het verleden stammen. De steen helpt om verdriet, wanhoop, verloren vertrouwen om te zetten in vertrouwen in jezelf en in de toekomst.
* Hemimorfiet kalmeert overspannen emoties en ontspant.
* Mensen die zich moeilijk kunnen uiten, hebben baat bij een hemimorfiet op de keel. Dat maakt het gemakkelijker om woorden te vinden.

Fysiek

Hanger met doorboorde hemimorfiet* Als silicaat helpt hemimorfiet bij huidklachten, zoals een vette huid, pukkeltjes, eczeem, wratjes. Ook een prettige steen bij wondjes, zonnebrand, eerstegraads brandwonden. Deppen of sprayen met hemimorfietwater stimuleert het herstel.
* Zware wonden na een operatie herstellen eerder met een hemimorfiet in de buurt, omdat deze steen het herstel van weefsels ondersteunt.
* Hemimorfiet helpt vaak bij hoofdpijn met een hormonale oorzaak.
* Als blauwe steen werkt hemimorfiet kalmerend op hart en bloedvaten. Het helpt bij hartklachten door overspannen zenuwen.
* Hemimorfiet werkt positief op zowel de grove moteriek als de fijne motoriek.
* Hemimorfiet heeft een uitgesproken werking op het hormoonstelsel en heeft daardoor een positief effect op osteoporose, en op vrouwenklachten, zoals onregelmatige menstruatie, PMS, hoofdpijn in de pilloze week.
* Hemimorfiet verlicht klachten zoals artritis, artrose of reuma omdat het verzuring tegengaat.
* Ook het immuunsysteem wordt ondersteund.
* Een goede steen bij mondklachten, zoals wijkend of bloedend tandvlees, ontstoken tandvlees, schrale lippen.

Symbolen

De hemimorfiet hoort bij het sterrenbeeld Leeuw.
De runen die bij de hemimorfiet horen, zijn de Týr, de Bjarkan en de Wonne.
De Týr ( = god van de geordende oorlog) staat voor rechtvaardigheid, vaderfiguur, mannelijke aspecten.
De Bjarkan ( = berk, de moedergodin) staat voor de moederfiguur, vrouwelijke aspecten.
De Wonne ( = vreugde) staat voor plezier, vervulde wensen, vertrouwen in de toekomst.

Deze combinatie runen toont dat de mens een dualistisch wezen is, zowel vrouwelijk als mannelijk. Door middel van positieve energie kan de mens toch harmonieus door het leven gaan.
Hemimorfiet, met kristalpunten die van elkaar verschillen, geeft dezelfde boodschap. Dit kristal harmoniseert het mannelijke en het vrouwelijke deel in je, opdat je 'heel' kunt worden.

Fysische eigenschappen hemimorfiet

Hemimorfiet zeepstenenHemimorfiet is vaak vergroeid met smithsoniet, een ander belangrijk zinkerts. Hemimorfiet is een zinksilicaat, smithsoniet is een zinkcarbonaat.

Hemimorfiet bestaat voor meer dan de helft uit zink en voor een kwart uit silicaat. De rest is vooral water. Het mineraal is basisch.

Zuivere hemimorfiet is wit, grijs, kleurloos. Het mineraal wordt geel, bruin door verontreiniging met limoniet; rood door verontreiniging met hematiet; lichtblauw, blauw, turkooisblauw of groen door koper of lood.

Samenstelling: Zn₄Si₂O₇(OH)₂•(H₂O) + Al, Ca, Cd, Cu, Fe, Mg, Pb, Ti
Hardheid: 4,5 - 5
Glans: glasglans, zijdeglans; op splijtvlakken parelmoerglans
Transparantie: doorzichtig tot ondoorzichtig
Breuk: schelpvormig, soms vezelig
Splijtbaarheid: duidelijk
Dichtheid: 3,3 - 3,5
Kristalstelsel: rombisch

Weblinks

• Kijk voor meer achtergrondinformatie bij hemimorfiet op de Engelstalige Wikipedia.
• Op de Engelstalige mineralenwebsite Webmineral staat informatie over de mineralogische eigenschappen van hemimorfiet.
• Op de Engelstalige mineralenwebsite Mindat vind je naast mineralogische informatie ook de vindplaatsen van hemimorfiet. Ook leuk om te bekijken is de prachtige fotogalerij van hemimorfiet.
• Kijk ook eens in het online mineralenmuseum van de Amerikaan John Betts. Daar zie je de vele kleurschakeringen van hemimorfiet.