Aquamarijn: kenmerken en werking

Veel mensen associëren aquamarijn met rijkdom, verborgen schatten en juwelen. Datzelfde geldt voor smaragd. Niet toevallig: beide edelstenen zijn een variant van het mineraal beril.

Aquamarijn is blauwe, blauwgroene en groenblauwe beril. Een andere naam voor aquamarijn is zeewatersteen.

De kleur van aquamarijn kan variëren van heel lichtblauw tot donkerblauw met een groene zweem. Een enkele keer heeft aquamarijn een spleetvormig lichteffect (kattenoog), of een sterachtige lichteffect (asterisme).

Kristallen van aquamarijn zijn zeshoekig.

Aquamarijn wordt tegenwoordig vaak synthetisch gemaakt. Daarbij is de kleur korenbloemblauw het meest gewild. Lichtblauwe synthetische aquamarijn heet aquagem.

Er bestaat veel imitatie-aquamarijn.Soms wordt glas met de kenmerkende zeeblauwe kleur als aquamarijn aangeboden. Hetzelfde gebeurt met kwarts, korund en topaas (al dan niet synthetisch). Ook synthetische spinel wordt soms aangeboden als aquamarijn.

Aquamarijn is een belangrijke heelsteen in de edelsteentherapie. De edelsteen wordt vaak toegepast bij allergische klachten, bij irritatie door insectenbeten. Aquamarijn helpt zelfs bij het weren van insecten.

Aquamarijn is de steen van vriendschap en respect.

Herkomst van de naam

Gefacetteerde aquamarijnDe naam aquamarijn is ontleend aan het Latijn aqua marina. Dit betekent letterlijk 'zeewater'. De steen heeft namelijk de kleur van de Middellandse Zee.

Deze naam lijkt pas tijdens de renaissance in gebruik genomen voor de zeeblauwe beril. De naam aquamarine komt voor het eerst voor in het boek Gemmarum et Lapidum uit 1609. In dit boek beschrijft de Vlaamse geleerde Anselmus Boëtius de Boodt (1550-1632) 600 edelstenen en mineralen.

Aquamarijn is ook de kleurnaam voor licht zeeblauw.

Aquamarijn door de eeuwen heen

De aquamarijn werd al in de klassieke oudheid (circa 700 v.Chr.-500 n.Chr.) gebruikt als talisman en amulet tijdens reizen over rivieren en zeeën. Zeelui die toen de Middellandse Zee bevoeren, hadden graag een stukje aquamarijn of een sieraad met aquamarijn bij zich. Dit zou beschermen tegen de verdrinkingsdood.

Aquamarijn intaglio met portret van Julia Domna, 2e eeuw. 1,9x1,3x0,5 cm. Foto: Walters Art MuseumDit is de reden waarom er veel intaglio's van aquamarijn zijn gevonden. Dit zijn kristallen waarin een voorstelling geslepen is. De aquamarijn intaglio's hebben meestal - vanwege de zeegroene kleur - te maken met zee, scheepvaart en vissen. Een dergelijke voorstelling zou Poseidon/Neptunus, de god van de zee, gunstig stemmen en de drager een voorspoedige vaart bezorgen. De voorstelling zou ook beschermen tegen zeeziekte en zou een goede visvangst bevorderen. De oudste aquamarijn intaglio's stammen uit 300 v.Chr.

Uit de klassieke oudheid zijn ook veel mooie portretjes in aquamarijn gevonden. Soms als intaglio, soms als camee. Bij een camee is de voorstelling niet ingeslepen, maar ligt deze verhoogd, omdat de achtergrond is weggeslepen. Zo is er een portret in aquamarijn gevonden van de Romeinse keizerin Julia Domna (170-217 n. Chr.) (zie foto).

Zowel de Grieken als de Romeinen zagen aquamarijn als symbool van helderheid, zuiverheid en huwelijkstrouw. Men gaf elkaar aquamarijn sieraden als teken van liefde en trouw.

In de Romeinse oudheid wist men al dat transparante aquamarijn, en andere transparante berilsoorten, als vergrootglas konden werken. De Romeinse wetenschapper Plinius de Oudere (23-79 n.Chr.) beschreef hoe keizer Nero door een grote groenige beril (smaragd of aquamarijn) naar de gladiatorenspelen keek.

In de 10e eeuw na Christus werd in Perzië het breken van het licht in natuurlijk glas ontdekt. Met deze kennis werden vergrootglazen uit beril geslepen, die op boeken of geschriften gelegd konden worden om het lezen te vergemakkelijken. In de 13e eeuw kwam deze kennis naar Europa. Al gauw werd de eerste bril vervaardigd van kleurloze of licht getinte beril. Ons woord 'bril' komt van b(e)ril.

Trommelsteen van aquamarijnIn de Middeleeuwen werd de aquamarijn reeds gebruikt tegen oogklachten. Schrijver Jacob van Maerlant (1325-1335) beschrijft hoe je aquamarijnwater kunt gebruiken om ontstoken ogen mee te betten. Ook bij keelklachten werd de aquamarijn gebruikt. Niet alleen zou het kristal keelpijn helen, maar de drager zou ook nog welsprekend worden. Klachten aan maag en lever zouden eveneens geheeld worden met aquamarijnwater.

Paus Julius II (1443-1513) bezat een kroon waarin een enorme aquamarijn gezet was. De aquamarijn werd vanwege zijn zeegroene kleur in verband gebracht met de Maagd Maria, die als bijnaam Stella Maris, 'Sterre der Zee', heeft.

Een bijzonder en groot exemplaar is de gefacetteerde aquamarijn die als knop het gevest van het zwaard van de Franse prins Louis Murat (1896-1916) sierde. De steen wordt op 550 karaat geschat. Deze steen zou tijdens de strijd beschermen tegen verwondingen.

In Brazilië is een enorme aquamarijn gevonden die na slijpen 1000 karaat woog. Deze steen wordt liefkozend 'Most Precious' genoemd.

Effecten op de gezondheid

Spiritueel

* Aquamarijn kan op alle chakra's, maar versterkt vooral de drie hogere chakra's: keel, voorhoofd en kruin. Aquamarijn harmoniseert, kalmeert en stabiliseert lichaam, geest en ziel.
* Aquamarijn is de steen van de troost. De steen helpt mensen met verdriet om het verlies van geliefden of geliefde voorwerpen, en helpt ook mensen die zich niet thuis voelen in deze wereld. Aquamarijn maakt eerlijk, en geeft compassie en geduld met de medemens.
* Aquamarijn geeft helderheid van zaken, helpt je helder waar te nemen en de hoofdlijnen te onderscheiden van de bijzaken.

Mentaal

Hanger van ruwe aquamarijn, enigszins doorschijnend* Aquamarijn helpt orde scheppen in chaotische gedachten, en structuren en grote patronen te ontdekken.
* Aquamarijn helpt, net als alle andere berilsoorten, het intellect te scherpen en structuur aan te brengen waar dat nodig is.
* Aquamarijn maakt speels en creatief. De steen helpt om gedachten op een speelse manier onder woorden te brengen, met humor en gevoel.

Emotioneel

* Bij angsten en fobieën kan aquamarijn helpen de oorzaak onder woorden te brengen en daardoor te bedwingen.
* Een fijne, ondersteunende steen voor overgevoelige mensen.
* Aquamarijn helpt jonge mensen die op zichzelf gaan wonen, verantwoordelijkheid voor zichzelf te nemen en goed voor zichzelf te zorgen.
* Mensen die zich snel aan anderen ergeren, kunnen meer verdragen met een aquamarijn.

Fysiek

* Aquamarijn versterkt alle organen, vooral rondom het keelchakra: voorhoofdsholte en bijholtes, hals, keel, nek, kaken, longen. Het is een goede steen bij allergische klachten: neusverkoudheid, ontstekingen van voorholte of bijholte, hoofdpijn door volle holtes, tranende of ontstoken ogen. De steen kalmeert een overactief immuunsysteem en werkt goed bij auto-immuunziektes.
* Aquamarijn heeft een uitgesproken werking op de schildklier. De steen heelt klachten van keel of schildklier, zoals kroep. De steen harmoniseert een te snelle, of juist te langzame verbranding vanwege een slecht functionerende schildklier.
* Aquamarijn werkt eveneens sterk op de hypofyse. De steen bevordert een evenwichtige groei bij kinderen dankzij harmonisering van de afgifte van groeihormonen.
Gefacetteerd geslepen aquamarijn * Mensen met klachten aan de luchtwegen - zoals bronchitis, opgezwollen klieren in de keel, hoesten, allergische reacties op huisstof en pollen, overmatige slijmvorming - hebben veel baat bij een kort kettinkje met aquamarijn, gedragen op of net onder het keelchakra.
* Aquamarijn werkt vooral op de slijmvliezen in het hoofd, de keel, de mond en de holtes. Door het dragen van aquamarijn verminderen jeuk en irritatie van huid en slijmvliezen aanmerkelijk. Handig bij insectenbeten en irritatie door brandnetels of pollen. Ook eczeem vermindert met aquamarijn.
* Vrouwen met een kind aan de borst hebben baat bij het dragen van aquamarijn. Dit bevordert het toeschieten van de moedermelk.
* Aquamarijn is kalmerend, pijnstillend en ontkrampend. Een goede steen tegen stress, die helpt kalm te blijven onder alle omstandigheden.
* Alle berilsoorten, dus ook de aquamarijn, versterken de belangrijkste zintuigen: zicht, gehoor, reuk, smaak en gevoel.

Runen

De rune die bij de aquamarijn hoort, is de Bjarkan.
De B (Bjarkan = berk, moedergodin) staat voor het vloeiende, het vrouwelijke.

Aquamarijn vergroot inzicht en concentratie, waardoor het maken van keuzes gemakkelijker wordt. De steen laat je spiritueel groeien. Door het werken met aquamarijn, eventueel in combinatie met runen, kunnen geheime agenda's zichtbaar worden.

Zowel de rune als het kristal zijn gewijd aan de Moedergodin en de vruchtbaarheid.

Sterrenbeelden

De aquamarijn hoort bij de sterrenbeelden Waterman, Vissen, Weegschaal en Tweelingen.

Fysische eigenschappen aquamarijn

Staafjes ruwe aquamarijnAquamarijn dankt zijn kleur aan de aanwezigheid van tweewaardig ijzer, Fe²⁺.

Is er zowel tweewaardig als driewaardig ijzer aanwezig, dan is het kristal korenbloemblauw. Deze koninklijke kleur wordt ook wel Maxixe-aquamarijn genoemd, naar de mijn in Zuid-Amerika waar deze berilvariëteit gevonden werd.

De Maxixe-aquamarijn bevat ook sporen boor, waaraan het zijn unieke kleur dankt.

Omdat korenbloemblauwe aquamarijn nogal zeldzaam is, wordt beril met meer voorkomende kleuren (wit, geel) soms bestraald, waardoor het toch korenblauw wordt. Helaas is die kunstmatige kleur niet kleurecht. De kleur verdwijnt na blootstelling aan warmte of zonlicht.

De lichteffecten die aquamarijn soms vertoont (spleetvormig of sterachtig) worden veroorzaakt door kleine stukjes ingesloten mica of ingesloten vocht.

Weblinks

• De Nederlandstalige Wikipedia geeft korte algemene informatie over aquamarijn.
• De Engelstalige Wikipedia geeft een uitgebreide opsomming van de zes bekendste soorten beril, waaronder aquamarijn. Met vindplaatsen en toepassingen.
• De Engelstalige mineralensite Mindat toont op een wereldkaart de vindplaatsen van aquamarijn. Deze site heeft ook een fraaie fotogalerij met aquamarijn.
• De Engelstalige website Webmineral biedt vooral informatie over de fysische eigenschappen van beril; aquamarijn is geen apart lemma.
• De Amerikaan John Betts toont in zijn online mineralenmuseum prachtige aquamarijn.