Gezonder dankzij helende edelstenen

Tugtupiet: kenmerken en werking

tugtupiet trommelsteentjeTugtupiet trommelsteentje

Eigenschappen tuftupiet

Samenstelling: Na4BeAlSi4O12Cl + (Fe,Ga,Mg,Ca,K,H2O,S)
Kleur: wit tot roze, rood, blauwig, groenig
Hardheid: 4 - 6,5
Glans: glasachtig, vetglans, wasglans
Transparantie: doorzichtig tot doorschijnend
Breuk: korrelig
Splijtbaarheid: slecht
Dichtheid: 2,33 - 2,57
Kristalstelsel: tetragonaal

Tugtupiet is een mooi, maar vrij onbekend en zeldzaam mineraal. Het is wit tot roze of zelfs dieprood van kleur, en kan roze en rode vlekken hebben.

De compleet helderrode tugtupiet is het meest gewaardeerd, maar zeer zeldzaam.

Ruwe tugtupiet is vrij korrelig en daarom ongeschikt voor facetteren. Het wordt dan ook meestal in cabochonvorm geslepen. Vooral lichtroze stenen met donkerroze tot rode vlekken worden tot sieraad verwerkt.

Een bijzondere eigenschap van tugtupiet is dat de kleur kan veranderen van intensiteit. Bewaar je de steen in het donker, dan verbleekt de roze kleur na een tijdje. Andersom, blootgesteld aan zonlicht of de warmte van je huid wordt de steen donkerder roze. Dit zeldzame verschijnsel heet tenebrescentie (van Latijn tenebrēscere, 'donker worden').

Tugtupiet zit vaak gevat in moedergesteente van lichtgekleurd albiet. Het kan lastig zijn om te zien of het wittige materiaal rondom de roze vlekken ook tugtupiet is. Het kan ook albiet zijn.
Gelukkig kun je dit met behulp van ultraviolet licht toch vaststellen. Onder UV-straling licht tugtupiet oranjerood tot helderrood op (fluorescentie). Albiet heeft die eigenschap niet en blijft wit.
Tugtupiet wordt wel de 'koning van de fluorescerende mineralen' genoemd.

De oorspronkelijke vindplaats is Groenland. De daar gevonden tugtupiet is wittig, lichtroze tot helderrood.
Recentelijk is tugtupiet ook gevonden in het Lovozero-massief op het Russische schiereiland Kola, en ook in Mont-Saint-Hilaire in Quebec, Canada. Deze tugtupiet kan naast roze ook blauwig of groenig zijn.

De edelsteenkwaliteit tugtupiet wordt alleen in Groenland gevonden. Tugtupiet is de nationale steen van Groenland.

Andere namen voor tugtupiet zijn rendiersteen en beryllium-sodaliet of beryllosodaliet.

Tugtupiet kan lijken op andere roze mineralen, zoals thuliet, rhodoniet en rhodochrosiet, zeker als er op het mineraal ook nog donkere vlekken (zoals bij rhodoniet) of lichte strepen of vlekken (zoals bij rhodochrosiet) te zien zijn.

Let op: tegenwoordig is er ook synthetisch geproduceerde tugtupiet te koop. Deze is ongeschikt voor edelsteentherapie.

In de edelsteentherapie wordt tugtupiet niet vaak gebruikt, omdat het mineraal zeldzaam is en pas sinds kort bekend. Als de steen gebruikt wordt, is dat vooral voor hartklachten, zowel geestelijke (gebroken hart) als fysieke klachten.

 

Herkomst van de naam

De naam tugtupiet is afgeleid van de vindplaats waar het mineraal voor het eerst werd aangetroffen. Dat is Tuttup Attakoorfia, in oude spelling Tugtupagtakôrfia ('plaats waar rrendieren af vallen') bij Narsaq in zuidwest-Groenland.

Tugtupiet wordt ook wel Tuktu of Tugtu genoemd. Dat is afgeleid van tuttu, het woord van de Groenlandse Inuit voor ‘rendier’.
Tugtu betekent ‘rendierbloed’. Die aanduiding verwijst naar de roze en roze vlekken op de steen.

Dit verklaart ook de alternatieve naam rendiersteen.

De naam beryllium-sodaliet of beryllosodaliet verwijst naar de chemische samenstelling.

 

Tugtupiet door de eeuwen heen

tugtupiet onder UV-lichtOnder UV-straling licht het tugtupiet trommelsteentje oranjerood tot helderrood opTugtupiet is zeldzaam, de omstandigheden voor zijn vorming zijn slechts op een enkele plek op aarde aanwezig. In de Ilimaussaq-intrusie bij Narsaq, zuidwest-Groenland, is het mineraal ontstaan in het stollingsgesteente nefeliensyaniet. Het is aangetroffen in aderen van maximaal 50 cm breed, gevuld met fijnkorrelig albiet dat doorspikkeld is met tugtupiet.

De tugtupiet van het Russische Kola-schiereiland is veel zeldzamer en vormt veel kleinere massa’s.

De Inuit, bewoners van Groenland, kenden de steen al eeuwen. Europese geologen ontdekten de tugtupiet pas in 1957.

Die ontdekking in 1957 kwam op naam van de Deense hoogleraar geologie Henning Sørensen (1926-2013). Hij onderzocht hetzelfde gebied waar eerder in 1811 sodaliet was gevonden. Hij beschreef het nieuwe mineraal en vernoemde het naar zijn vindplaats in zuidwest-Groenland.

In 1960 publiceerden de Russische mineralogen Evgeny Ivanovich Semenov (1927-2017) en Alexandra Vasilyevna Bykova (1917-2001) dat zij dit mineraal gevonden hadden op het schiereiland Kola in Rusland. Zij noemden het beryllium-sodaliet.

Het nieuwe mineraal kreeg zijn officiële naam tugtupiet in 1962. Pas toen er in Groenland meer vindplaatsen bekend raakten, werd de tugtupiet in 1965 op de markt gebracht. Sinds 1965 wordt internationaal alleen nog die officiële naam gebruikt.

Er zou een Inuit-legende bestaan waarin het ontstaan van tugtupiet wordt verklaard. Een meisje met de naam Tutu ging de bergen in om een kind te baren. Tijdens de geboorte vielen bloeddruppels op de grond. Die druppels zijn in het mineraal tugtupiet veranderd.
Of dit een echte legende is of een modern verhaal, is onduidelijk. Sommige stenen hebben inderdaad bloedrode spikkels en vlekken.

Inuit kunstenaars gebruiken de roze en rode tugtupiet om sieraden van te maken.

 

Tugtupiet en gezondheid

Spiritueel

tugtupiet na bestraling met UV-lichtHet tugtupiet trommelsteentje in daglicht, na 5 minuten bestraling met UV-licht. Het duurt even voordat de oorsponkelijke kleur terug is* Tugtupiet is een steen van het hartchakra. Met zijn liefdevolle roze kleur opent hij bij oplegging het hart.
* Tugtupiet helpt je om van jezelf te houden. Pas als je jezelf accepteert zoals je bent, kun je van iemand anders houden. Tugtupiet is de steen van de liefde voor jezelf en anderen.
* Het dragen van een sieraad met tugtupiet helpt je liefde uit te stralen en een baken van onvoorwaardelijke liefde te zijn. Andere mensen zullen zich meer tot je aangetrokken voelen.
* Tugtupiet verjaagt jouw negatieve gedachten en angsten, absorbeert andermans negatieve vibraties en gevoelens, en helpt je bij je spirituele groei. Je voelt je dan thuis en op je gemak in deze wereld.
* Met tugtupiet kun je je aura en chakra's ontdoen van negatieve energieën.

Mentaal

* Door het dragen van tugtupiet kun je negatieve gedachtepatronen en gewoontes veranderen. Mensen die je eerder verschrikkelijk vond, ga je waarderen; je gaat hun positieve kanten ontdekken.
* Tugtupiet is een steen voor elke nieuwe start, of het nu een relatie is, nieuw werk of een nieuwe woonplaats.
* Met tugtupiet realiseer je je dat je zelf verantwoordelijk bent voor je leven. Je bent architect van je eigen levensloop.

Emotioneel

* Tugtupiet is een edelsteen die relaties tussen geliefden versterkt. Als je tugtupiet draagt, zullen gevoelens voor je partner en anderen in je leven zich verdiepen.
* Tugtupiet geeft je liefdesleven meer tederheid en passie.
* Door tugtupiet wil je het je naasten zo fijn mogelijk maken.
* Tugtupiet maakt vrolijk en blij, en geeft vertrouwen in de mensheid. Het maakt je ook tevreden met de omstandigheden waarin je nu leeft.
* Door een tugtupiet simpelweg vast te houden, kun je gevoelens zoals een innerlijke wond of een gebroken hart helen. Een gevoel van rust en vrede blijft achter. Tugtupiet heelt alle emotionele pijn.
* Twijfel, keuzestress, spijt, wraakgevoelens en zelfmedelijden verdwijnen als je tugtupiet draagt.
* Een goede steen tegen in de slachtofferrol kruipen.
* Een goede steen tegen depressies en sombere gevoelens.

Fysiek

ruwe tugtupiet op kwartsRuwe tugtupiet op kwarts uit het Ilimaussaq complex bij Narsaq, Groenland (foto: Parent Géri via Wikimedia Commons) * Tugtupiet is een fijne steen tegen stress en fobieën, en de fysieke klachten die hierdoor ontstaan.
* Een te hoge of te lage bloeddruk wordt geharmoniseerd door regelmatig tugtupiet op het hart te dragen of te leggen.
* Tugtupiet is bloedzuiverend.
* Tugtupiet heeft een positieve invloed op de hormoonhuishouding, met name op de hormoonklieren die te maken hebben met de vruchtbaarheid. Menstruatieklachten verminderen en de vruchtbaarheid verbetert.
* Seizoensgebonden stoornissen, zoals depressie of allergieën, kun je opheffen door regelmatig tugtupiet te dragen.
* Tugtupiet vergroot het libido, en helpt tegen frigiditeit en erectieproblemen.
* Blaas- en nierklachten verminderen als je tugtupiet draagt.
* Mensen met kuitkrampen of andere krampen hebben baat bij regelmatig opleggen of dragen van tugtupiet.
* Tugtupiet ondersteunt beter inslapen en doorslapen, omdat hij helpt om je hoofd leeg te maken.

 

Runen

De runen die bij de tugtupiet horen, zijn de rune Elgr Elgr en de rune Ýr Ýr.

De z/R (Elgr = Elandgewei) is beter bekend als vredesteken. Het staat voor verdediging, ademruimte.
De Elgr helpt je om jezelf te zijn en van jezelf te houden, inclusief je schaduwkanten.

De ý (Ýr = taxusboom, transformatie, dood) is de rune van de nieuwe mogelijkheden, nieuwe kansen en een nieuwe fase in je leven beginnen.
De Elgr, Ýr en tugtupiet samen helpen je om trauma’s achter je te laten en vanuit je hart te gaan leven.

Sterrenbeelden

De tugtupiet hoort bij de sterrenbeelden Stier, Tweeling, Leeuw en Maagd.

 

Fysische eigenschappen tugtupiet

Tugtupiet is verwant aan sodaliet. Het heeft vrijwel dezelfde chemische samenstelling en groeit vaak samen met sodaliet. Vergeleken met sodaliet is in tugtupiet het aluminium deels vervangen door beryllium.

geslepen rode tugtupietZeer zeldzame briljantslijping van rode tugtupiet. Sterk vergroot, 3,2 karaat. 0,64 gram (foto: Museum of Natural History, Smitsonian, Washingon DC)Tugtupiet heeft meestal kleine kristalletjes. Een heel enkele keer kan de tugtupiet grotere kristallen hebben. Deze zijn goed facetteerbaar, zoals de zeldzame tugtupiet in briljantvorm van het Smithsonian (zie foto).

Roze stenen als thuliet, rhodoniet en rhodochrosiet kunnen een vergelijkbare kleur hebben als tugtupiet.
De roze kleur van tugtupiet wordt veroorzaakt door sporen zwavel. De roze kleur van thuliet, rhodoniet en rhodochrosiet echter wordt veroorzaakt door driewaardig mangaan. De tugtupiet bevat geen mangaan.

Als je tugtupiet met UV-licht belicht, wordt de geabsorbeerde energie vrijwel direct vrijgegeven. Dit oplichtend effect wordt fluorescentie genoemd. Het langegolf UV-licht maakt tugtupiet roze, oranje tot rood. Deze kleur is al te zien bij daglicht, de warmte van zon of je handen, en verdiept zich onder ultraviolet licht. Kortegolf UV-licht levert een licht zalmroze kleur op.

Soms kent tugtupiet fosforescentie. Dan wordt de energie na doven van de UV-lichtbron vertraagd vrijgegeven. De steen blijft nog even oplichten. Dit kan seconden of minuten (en soms zelfs uren) duren.

Een andere bijzondere optische eigenschap van (rode) tugtupiet is pleochroïsme. Afhankelijk van hoe je naar de steen kijkt, zie je twee verschillende tinten rood - de ene met een blauwe zweem, en de andere met een oranje zweem. Vooral onder een microscoop zie je dat goed.

 

Weblinks