Steen van de maand Gele jaspis

Wat is gele jaspis?

Jaspis is een ondoorzichtige soort kwarts, die allerlei kleuren kan hebben. Meest voorkomend zijn de kleuren rood, bruin, geel en groen. Het gaat hier om een microkristallijn mineraal; dat betekent dat je met het blote oog geen duidelijke kristallen kunt zien.
Deze tekst gaat over de gele jaspis.

Gele jaspis kan verschillende tinten geel, bruingeel tot geelbruin hebben. Heldergele jaspis is zeldzaam, net als egaal gele jaspis. Meestal is de steen bruinig geel, beige of oker en zie je vlekken, vlammen, strepen, banden of andere patronen in verschillende tinten geel tot bruin.

Elke vindplaats van jaspis heeft zijn eigen karakteristieke tinten en patronen. Daardoor wordt gele jaspis onder veel verschillende namen aangeboden. Bekende voorbeelden zijn beeldenjaspis, landschapsjaspis en Kalahari Picture Stone.

Jaspis wordt meestal in grote massa's gevonden. Daardoor is het mogelijk om van jaspis grote voorwerpen te maken, zoals vazen, schalen of tegels. Gele jaspis is goed bewerkbaar en ook geliefd voor kralen en andere sieraden.

Gele jaspis is een van de meest gebruikte, en toch misschien een beetje ondergewaardeerde steen. Hij lijkt zo alledaags. Toch zit hij in het arsenaal van alle edelsteentherapeuten, als dé steen bij klachten aan maag en lever.

Herkomst van de naam

Het woord jaspis komt waarschijnlijk uit een Semitische taal in het Midden-Oosten. Het betekent 'gespikkelde steen'.

De naam beeldenjaspis verwijst naar gele jaspis met een tekening of patroon. Doet de tekening denken aan een landschap, dan wordt vaak de naam landschapsjaspis gebruikt.

Kalahari Picture Stone verwijst naar de vindplaats, de Kalahari-woestijn in zuidelijk Afrika, en bevat de Engelse woorden picture ('plaatje, afbeelding') en stone ('steen'). Deze bijzondere gele jaspis uit de Kalahari vertoont een tekening die lijkt op een landschap of gebouwen.

Gele jaspis door de eeuwen heen

Jaspis werd in de Oudheid voor de moeder van alle edelstenen gehouden. Jaspis gold toen als een van de kostbaarste stenen. Dat klinkt misschien vreemd, omdat jaspis een vrij gangbare steen is. Hij was toch kostbaar vanwege zijn mooie heldere kleuren en goede bewerkbaarheid.

Jaspis wordt dan ook genoemd in verschillende antieke bronnen in het Latijns, Grieks en Hebreeuws.

Jaspis was een geliefkoosd materiaal voor het versieren van amuletten, broches, oorbellen, gevesten en schedes van wapens. Ook werden van gele jaspis kralen en rolzegels gemaakt.

In het oude Egypte werd gele jaspis regelmatig gebruikt voor bustes van koningen en koninginnen. Een voorbeeld is een Egyptisch vrouwenhoofd van ca. 1353-1336 v.Chr, helaas beschadigd, dat met groot vakmanschap is gemaakt (zie afbeelding). Zeer waarschijnlijk verbeeldt het koningin Tiye (ca. 1398-1338 v.Chr.) of Nefertiti (ca. 1370-1330 v.Chr.). Beide dames stonden bekend als schoonheid.

Veel Egyptische scarabeeën die aan de doden werden meegegeven, zijn gemaakt van rode of gele jaspis.

De Romeinen maakten vaak intaglio's van rode of gele jaspis. Veel zegelringen hadden een steen van gele jaspis.

In mozaïeken op wanden en in vloeren werden graag kleine tegeltjes van gele jaspis gebruikt. Het voorbeeld hiernaast bevat vooral gele jaspis en lapis lazuli. Het stelt de maagd Maria voor, een herstelde afbeelding in het oratorium van paus Johannis VII (pontificaat 705-706), te vinden in het Santa Maria Antiqua in Rome.

Aangetroffen in het Vaticaan-museum in Rome: een rond pietra dura-tafeltje met het wapen van paus Pius IX (pontificaat 1846-1878). Het tafelblad is versierd met ingelegde edelstenen. In de rand knalt gele jaspis je tegemoet, tussen de lapis lazuli, malachiet en bruine jaspis. Zie afbeelding hieronder.

Gele jaspis werd (en wordt nog steeds) gebruikt voor het maken van grotere objecten zoals kommen, vazen en schalen.

Gele jaspis en gezondheid

Spiritueel

* De gele jaspis werkt het sterkst op het heiligbeenchakra en het zonnevlechtchakra, en heelt de organen die bij deze chakra's horen.
* Gele jaspis met donkerder tinten tot bruin kan ook goed werken op het basischakra. De lichtere tinten geel op het kruinchakra helpen een balans te vinden tussen de 'hogere' en de 'lagere' chakra's, gerekend vanaf het hartchakra.
* Jaspis is een heel fijne meditatiesteen. Mediteren met gele jaspis helpt je om contact te maken met je eigen lichaam, en met diepliggende oorzaken van fysieke klachten te achterhalen. Dat effect treedt vooral op bij klachten van maag, lever, gal, milt, twaalfvingerige darm of bovenste deel van de dunne darm.
* Gele jaspis harmoniseert de fysieke en de emotionele laag van de aura.
* Met gele jaspis is een uittreding gemakkelijker, en het mineraal helpt je om terug te keren naar het hier en nu.

Mentaal

* Gele jaspis maakt wilskrachtig en moedig. Bovendien geeft het je veel energie en de wil om ideeën op te pakken en uit te voeren. Het voordeel van de gele jaspis boven andere kleuren jaspis is de gelijkmatige en rustige verdeling van energie. Een ideale steen als ondersteuning bij klussen waarvoor een lange adem nodig is.
* Met de gele jaspis (in je broekzak of als sieraad gedragen) mobiliseer je jouw gezond verstand. Dat helpt om pragmatisch om te gaan met moeilijke situaties of vervelende taken.
* Gele jaspis met tekening of patronen ondersteunt het geheugen, omdat je gemakkelijker ezelsbruggetjes kunt verzinnen.
* Gele jaspis stimuleert je om niet alleen aan jezelf te denken, maakt minder egoïstisch en egocentrisch.
* Gele jaspis vergroot de gemeenschapszin, ondersteunt de samenwerking met - soms lastige - andere mensen. Je wordt onbaatzuchtig(er) van gele jaspis, je wordt beter in anderen ook iets gunnen.
* De donkerder tinten gele jaspis zorgen ervoor dat je beter je grenzen kunt bewaken. Je kunt goed voor jezelf opkomen.

Emotioneel

* Gele jaspis is een geweldige steen om goed te aarden.
* Gele jaspis helpt je geestelijke problemen beter te verteren, waardoor die letterlijk 'minder zwaar op de maag liggen'.
* Omdat je met gele jaspis je emoties beter kunt hanteren, hebt je minder last van malende gedachten en vervelende gevoelens.
* Gele jaspis tempert je trek in ongezond voedsel zoals junkfood, suikers of vet, en beschermt je zo tegen de negatieve gevolgen van dergelijk voedsel.
* Gele jaspis helpt je de behandeling van een chronische ziekte door te zetten, en niet op te geven.

Fysiek

* Gele jaspis beschermt tegen duizeligheid, omdat het gunstig inwerkt op de bloedsomloop.
* Gele jaspis ondersteunt de doorbloeding in alle weefsels. Dit is gunstig bij verslapt bindweefsel.
* Gele jaspis werkt dan ook goed tegen klachten aan de bloedvaten, zoals spataderen en aambeien.
* Dankzij het stimuleren van de bloedsomloop verlicht gele jaspis een pijnlijke en krampende menstruatie.
* Gele jaspis werkt positief in op concentratie en geheugen door een betere samenstelling van het bloed.
* Gele jaspis ondersteunt het immuunsysteem en vergroot de weerstand tegen allerlei soorten vervuiling (milieu, gif, smog, straling).
* Dankzij de sterke verbinding met de zonnevlecht helpt de gele jaspis bij klachten aan organen rond de zonnevlecht: maag, lever, gal, nieren, alvleesklier, twaalfvingerige darm.
* Ook aandoeningen aan de dunne darm, met name het bovenste deel ervan, vinden verlichting bij het dragen of opleggen van gele jaspis.
* De steen ondersteunt vooral de werking van de spijsvertering en het opnemen van voedingsstoffen.
* Gele jaspis vergroot de eetlust en stimuleert de spijsvertering.
* Gele jaspis op de buik dempt buikpijn door verstopping en diarree.
* Obstipatie en diarree verminderen met gele jaspis.
* Gele jaspis ondersteunt de behandeling van nier- en blaasklachten.
* Gele jaspis stimuleert en harmoniseert de schildklier.
* Gele jaspis geeft energie bij moeheid en uitputting.
* Gele jaspis kan goed helpen bij gewrichtspijn en gewrichtsblessures als gevolg van sporten en overbelasting.
* Gele jaspis werkt prima tegen allergische verkoudheden.

Variëteiten gele jaspis hebben een extra werking.

* Beeldenjaspis, Kalahari Picture Stone, Kalahari Picture jaspis en landschapsjaspis vertonen lijntjes alsof er een figuur of beeltenis op de steen is getekend. Dit vergroot je verbeelding en fantasie.
* Heldergele jaspis ondersteunt van maag en lever, verlicht maag- en leverklachten.
* IJzerjaspis is gele jaspis met duidelijk herkenbare insluitsels van hematiet. Prima bij menstruatieklachten.
* Ivoorjaspis is lichtgele jaspis met soms donkerbruine tekening. Geeft inzicht in ontstaan van klachten aan maag en lever.

Symbolen

De gele jaspis hoort bij de sterrenbeelden Weegschaal en Boogschutter.
De rune die bij gele jaspis hoort, is de Sól.
De S (Sól = zon, licht, mannelijke energie, bescherming) staat voor wilskracht en de kracht en energie om het juiste te doen. Dit is de rune van 'geen woorden maar daden'.
Gele jaspis heeft, net als deze rune, een beschermende invloed. De gele jaspis helpt, net als deze rune, om geaard te blijven.

Fysische eigenschappen gele jaspis

De gele kleur ontstaat doordat de steen tot 20 procent ijzerhydroxide bevat.

Bij een kleihoudende ondergrond ontstaan de lichtere tinten gele jaspis, met ivoorkleuren en zandkleuren. Bij goethiet in de ondergrond ontstaan donkerder en bruinere tinten geel.

De meeste gele jaspis vertoont verschillende tinten geel, al dan niet afgegrensd door lijnen met een donkerder tint.

Samenstelling: SiO₂ + Fe, O, OH
Hardheid: 6,5
Glans: mat, vetglans, glasglans
Transparantie: ondoorzichtig
Breuk: schelpvormig, ruw
Splijtbaarheid: geen
Dichtheid: 2,58 - 2,9
Kristalstelsel: trigonaal, microkristallijn

Weblinks

• Semoea biedt speciale pagina's over jaspis in het algemeen en over rode jaspis.
• Informatie over gele jaspis is moeilijk te vinden op internet. De Nederlandstalige Wikipedia biedt slechts korte informatie over jaspis in het algemeen. Die tekst gaat vooral over rode jaspis. Dat geldt ook voor de Engelstalige Wikipedia met algemene informatie over jasper (Engelse naam van jaspis).
• De Engelstalige mineralenwebsite Mindat behandelt jaspis als een variëteit van chalcedoon, en biedt onder meer een overzicht van vindplaatsen van jaspis.
• Bekijk bij Mindat vooral de prachtige foto's van foto's van jaspisvarianten. Het is goed te zien dat rood de meest voorkomende kleur is, met daarna geel, bruin en groen. Blader eens door naar de jaspis uit China, daar zie je fraaie voorbeelden van landschapsjaspis.