Steen van de maand Ulexiet

Wat is ulexiet?

Het mineraal ulexiet is vooral bekend als boorerts, niet als siersteen. Het is vezelig en van nature wit. Soms maken ingesloten kleideeltjes het grijzig of bruinig.

Ruwe ulexiet bestaat uit kleine kristallen met fijne naaldjes, die erg kwetsbaar zijn. Het doet dan soms denken aan wattenbolletjes.

Bekender zijn de platte, doorzichtige en aangeslepen stukjes ulexiet. Deze staan bekend onder de naam televisiesteen. Dit vanwege een bijzondere eigenschap: aan de bovenkant van de steen zie je de tekst of het plaatje waarop de steen ligt. Het beeld wordt als het ware van onder naar boven geprojecteerd (zie het filmpje onderaan deze pagina).

Wordt ulexiet tot bol of cabochon geslepen, dan treedt er een kattenoogeffect op. De steen is echter niet geschikt voor het makeen van sieraden, behalve misschien hangers en oorbellen. Dit omdat het heel zacht is en gemakkelijk splijt en krast. Het lost op in heet water en is gevoelig voor zuren.

Andere namen voor ulexiet zijn boorzure kalk, boronatrocalciet, cotton ball, hayesien, hydroborocalciet, natroborocalciet, raphiet, tincalciet, tiza en TV-steen.

De belangrijkste vindplaatsen van ulexiet liggen tegenwoordig vooral in Turkije en Amerika. Vroeger waren vindplaatsen in Duitsland en Italië belangrijk.

In de edelsteentherapie wordt ulexiet graag gebruikt bij oogklachten.

Herkomst van de naam

Ulexiet is genoemd naar de Duitse scheikundige Ulex, die dit mineraal in 1849 ontdekte.

Boronatrocalciet, hydroborocalciet en natroborocalciet zijn verwijzingen naar de chemische samenstelling met boor (borium), natrium, calcium en water.

De naam boorzure kalk is ook een verwijzing naar de samenstelling, en naar boorzuur, dat medicinaal als ontsmettingsmiddel gebruikt werd.

De naam hayesien is genoemd naar A.A. Hayes. Deze dacht in 1853 een nieuw mineraal te ontdekken, dat naar hem vernoemd werd. Uiteindelijk bleek dit ulexiet te zijn.

Tincalciet is een samentrekking van tincal en (natroboro)calciet.
Tincal, raphiet en tiza zijn eigenlijk andere namen voor het boorhoudend mineraal borax.

Ulexiet door de eeuwen heen

Tincal, de naam die aan alle boorhoudende mineralen werd gegeven, is al vele eeuwen bekend in China en Perzië. Bij de Chinezen was tincal al vanaf ongeveer 300 n.Chr. belangrijk voor de productie groen glas en glazuur, en van groengekleurd vuurwerk. De Venetiaanse ontdekkingsreiziger Marco Polo (1254-1324) nam uit China glas mee dat groen gekleurd was door tincal.

De Indianen in Amerika kenden de ulexiet als ontsmettende heelsteen. Bij open wonden, ontstekingen en infecties werd de steen direct op de aangedane plek gelegd.

In de Middeleeuwen werd tincal in Europa in de metallurgie gebruikt als flux, om de smelttemperatuur van ertsen lager te maken.

Via Arabische bronnen raakte Europa bekend met het medicinaal gebruik van water met opgeloste boorhoudende mineralen. Dit boorwater werd gebruikt als ontsmettingsmiddel bij wondjes, en om ogen te reinigen.

De Duitse scheikundige en apotheker Georg Ludwig Ulex (1811-1883), analyseerde dit mineraal als eerste in 1849 en noemde het boronatrocalciet. Hij verkocht het ook in zijn apotheek.
In 1850 hernoemde de Amerikaanse mineraloog James Dwight Dana (1813-1895) het naar ulexiet, naar zijn beschrijver en ontdekker. En zo is dit mineraal blijven heten.

In 1853 meende A.A. Hayes een nieuw soort borocalciet (borocalcius obliquus) ontdekt te hebben in de provincie Tarapaca (toen Peru, nu Chili). Nader onderzoek wees echter uit dat dit het al bekende ulexiet was.

In 1857 ontdekte de Canadese professor geologie en mineralogie Henry How (1828-1879) boorhoudende mineralen in Nova Scotia, Canada. De vindplaats was een uitgedroogd waterbekken uit het geologische tijdperk Onder-Carboon (circa 359-331 miljoen jaar geleden). Een vezelige variëteit sprong eruit. Hij noemde dit natro-boro-calciet. Dit bleek naderhand identiek te zijn aan ulexiet.

Pas in 1964 konden onderzoekers de bijzondere optische eigenschappen van de ulexiet goed verklaren. De individuele ulexietkristallen bleken transparant te zijn en licht over enige afstand te kunnen transporteren. Net als glasfiber. Als de vezels goed parallel naast elkaar liggen en niet vervuild zijn, zou het beeld wel 20 cm. kunnen worden getransporteerd. Hiervoor moeten de vezels loodrecht op de vezels zijn doorgezaagd en gepolijst.

Het was bijzonder om een natuurlijk mineraal te ontdekken dat precies dezelfde eigenschappen bleek te hebben als het door mensen geproduceerde glasvezel.

Boorhoudende mineralen zijn zeldzaam. In 1913 werd een zeer grote vindplaats van boorhoudende mineralen werd gevonden in het zuiden van Californië. Op die plek ontstond het mijnstadje Boron, genoemd naar het element boor.

In Boron werden eerst vooral colemaniet en ulexiet gewonnen, jarenlang de belangrijkste boorertsen. Dat veranderde in 1925, toen in Boron gekristalliseerd borax werd gevonden. Sindsdien speelt ulexiet (en ook colemaniet) een ondergeschikte rol als boorerts.

Ulexiet was belangrijk voor bepaalde medicijnen, bij de verwerking van metaal (als flux) en in de textielindustrie. Tegenwoordig wordt het ook wel in de papierindustrie gebruikt om de beprintbaarheid van papier te verbeteren.

Ulexiet en gezondheid

Spiritueel

* Ulexiet beïnvloedt vooral het voorhoofdchakra en de bijchakra's (dit zijn minichakra's, verbonden met organen en gewrichten).
* In meditatie helpt ulexiet contact te maken met andere tijden en andere werelden. Tijdens de meditatie kan de ulexiet beelden uit het onderbewuste naar boven halen. Voor verwerking van die beelden zijn wel andere heelstenen nodig, want ulexiet is een relatief zwakke heelsteen voor de geest.
* Ulexiet kan helpen contact te maken met je Innerlijk Kind. Het kan je laten zien of bepaalde problemen uit je kindertijd stammen, of nog eerder ontstaan zijn.
* Ulexiet helpt uitstekend bij het openstaan voor en interpreteren van spirituele boodschappen en informatie. Daarom is deze steen een goede hulp voor mediums en waarzeggers. Het helpt bij het interpreteren van dromen en steeds terugkerende gebeurtenissen. Verder kan het goede diensten bewijzen bij alternatieve therapieën, zoals regressietherapie.

Mentaal

* Ulexiet maakt geconcentreerd en maakt je geest helder.
* Ulexiet ondersteunt de verwerking en opslag van informatie. Handig bij leren en studeren.
* Ulexiet kan helpen om je in een ander te verplaatsen. Door situaties zaken door de ogen van een ander te bekijken, zie je een ander perspectief en kun je de gedachtegang van die ander beter begrijpen.
* Ulexiet helpt dingen te zien zoals ze zijn, en te zien waarom dingen zijn zoals ze zijn.
* Ulexiet geeft inzicht in jezelf en in anderen, en helpt je de kern van een probleem te zien.

Emotioneel

* Ulexiet helpt bij het naar boven halen van diep weggestopte gevoelens, en om ernaar te kijken zonder al te sterke emoties. Het ondersteunt zo de verwerking van oud zeer en oude trauma's.
* Ulexiet maakt tevreden.
* Ulexiet beschermt tegen al te groot vertrouwen en naïviteit.

Fysiek

* Bij infecties en ontstekingen kan ulexiet direct op de wond worden gelegd als ontsmettingsmiddel. Je kunt ook water koken met een ulexiet erin, en dit kristalwater gebruiken om de wond mee te betten.
* Ulexiet werkt zeer goed bij een besmetting met tetanus. Leg 'm dan zo snel mogelijk op de wond. De steen ontsmet de wond en neutraliseert het gif snel. Spierkrampen en spierverstarring in het gezicht (kaakklem, verkramping van de kaakspieren) en de benen (wondkramp) kunnen zo voorkomen worden.
* Tetanus kan ontstaan als straatvuil in een open wond komt. Ulexiet is daarom een goede steen voor mensen die veel buiten met hun handen werken, zoals bij tuinieren, tegels leggen, vuilnis verwerken.
* Bij een whiplash kan je de ulexiet als sieraad dragen, of hem regelmatig op het voorhoofdchakra leggen. Dit verlicht nek- en hoofdpijn. Ook geeft dit inzicht in je beperkingen, en vooral in wat je nog wél kunt. Ulexiet helpt je je lot te accepteren, en je leven daarop aan te passen.
* Ulexiet heeft een reinigende werking op ogen en oren, helpt bij lopende oren, dik traanvocht, tranende ogen.

Symbolen

Ulexiet hoort bij alle sterrenbeelden.
De runen die bij Ulexiet horen, zijn de Áse en de Løgr of Laukr.
De A (Áse = God; taal, communicatie, creatieve energie) staat vooral voor het enorme potentieel dat je onderbewuste heeft, voor het opslaan van ervaringen en herinneringen in de vorm van plaatjes.
De L (Løgr of Laukr = water, zee, gevoelens, introspectie of look, ui, symbool van geluk en fortuin) staat voor de emoties die aan ervaringen en herinneringen gekoppeld worden.

Beide runen ondersteunen de werking van ulexiet, als deze in meditatie wordt gebruikt om inzicht te krijgen in oude vastgeroeste patronen die geen functie meer hebben en opgelost mogen worden. Het onderbewuste geeft ,als je dat wenst, onverwerkte beelden en herinneringen door aan het bewuste, om ze te verwerken en op te lossen.

Fysische eigenschappen ulexiet

Ulexiet is vaak vergroeid met calciet en colemaniet, een ander boorhoudend mineraal.

Samenstelling: NaCaB₅O₆(OH)₆•5(H₂O)
Hardheid: 2,5
Glans: glasglans, zijdeglans
Transparantie: doorschijnend
Breuk: perfect
Splijtbaarheid:perfect
Dichtheid: 1,95
Kristalstelsel: triklien

Weblinks

• Op You Tube staat een mooi filmpje dat toont waarom ulexiet televisiesteen heet.
• Vooral de Engelse Wikipedia geeft veel informatie over ulexiet.
• Op de Engelse mineralenwebsite Webmineral staat uitgebreide informatie over de fysische eigenschappen van ulexiet.
• Bij de Engelse mineralenwebsite Mindat kun je terecht voor een extra uitleg van de uiterlijke kenmerken van ulexiet. Op deze pagina vind je ook de vindplaatsen. En een mooie fotogalerij van ulexiet.