Robijn: kenmerken en werking

De bloedrode robijn siert de kronen van koningen en koninginnen en spreekt zeer tot de verbeelding. Alle schatten in sprookjes en legenden bevatten traditioneel robijn, naast smaragd, saffier en diamant.

Oorspronkelijk werden alleen deze vier stenen 'edelsteen' genoemd, vanwege hun hardheid, schoonheid en zeldzaamheid. Alle andere sierstenen werden 'halfedelsteen' genoemd. Tegenwoordig wordt dit onderscheid niet meer gemaakt.

Robijn behoort tot de familie korund. Bevat korund een spoortje chroom, dan wordt de steen rood en heet hij robijn. Robijn is altijd een tint rood, variërend van roze tot donkerrood. Robijn kan zo donkerrood zijn dat hij zwart lijkt. Dan wordt hij zwarte robijn genoemd.

In het verleden werd robijn ook wel karbonkel genoemd. De naam karbonkel werd vroeger gebruikt voor alle rozerode tot bloedrode stenen, zoals granaat, spinel, robijn en toermalijn. Men dacht dat het een en dezelfde steen was.

De robijn is het zinnebeeld van het bloed van de aarde. Zijn rode kleur wordt geassocieerd met liefde, voortplanting en het scheppen van nieuw leven. In vroeger tijden werd de robijn gezien als de eerste edelsteen, waaruit alle andere edelstenen geboren werden.

Zuidoost-Azië levert sinds jaar en dag veel robijnen. Vooral de robijnen uit Birma zijn geliefd vanwege de fraaie rode kleur. De robijnen uit Birma, India en Sri Lanka zijn door eeuwenlange handel over heel Europa te vinden, vooral in kronen en andere kroonjuwelen.

Korund van lage kwaliteit is niet geschikt om tot sierstenen te verwerken. Deze stenen worden als slijpmiddel en polijstmiddel gebruikt.

Ruwe robijn Robijn kan synthetisch gemaakt worden. Synthetische robijn wordt graag gebruikt voor precisie-gereedschap (lasers, masers). Echte robijn kun je onderscheiden van synthetische robijn door de steen te bekijken met een microscoop. Echte robijn bevat insluitsels als rutiel, gas en waterblaasjes. Synthetische robijn heeft een zeer regelmatige inwendige structuur.

De robijn wordt in de edelsteentherapie regelmatig ingezet, bij uitputting en bij herstel na ziekte of operatie, omdat hij bloedversterkend is. Voeg een robijn toe aan Pleegzuster bloedwijn en je hebt een extra sterk tonicum.

Herkomst van de naam

De naam robijn dook pas in de 12e eeuw op, en verving de tot dan gebruikelijke naam karbonkel.

Robijn betekent 'rode (steen)'. Het komt van het Middenlatijn rubinus, dat is afgeleid van het Latijnse woord rubeus, 'rood'.

De naam karbonkel is afgeleid van het Latijnse woord carbunculus, 'kooltje vuur, gloeiende steen'.

De naam korund is afgeleid van het Hindi-woord kurand of van het Sanskriet kuruvinda. Dat was in India de benaming van robijn.

In het Sanskriet heet de robijn ratnaraj, 'koning der edelstenen', of ratnanayaka, 'leider der edelstenen'. De stad Ratnapura in Sri Lanka is de 'stad der edelstenen', een historische vindplaats van granaten en robijnen.

Robijn door de eeuwen heen

Robijn cabochon Al sinds de Bronstijd wordt robijn gewaardeerd en gebruikt als siersteen.

In het oude India gold de robijn als moeder van alle edelstenen en als zinnebeeld van de zon die alles laat groeien.

Veel koninklijke sieraden als kronen, tiara's en spelden bevatten daarom mooie bloedrode stenen. Zelfs zetels, als de beroemde 17e-eeuwse Pauwentroon, zijn rijkelijk getooid met deze steen die geluk en vruchtbaarheid zou brengen.

Oosterse buikdanseressen droegen graag een robijn of spinel in hun navel, omdat dit lustopwekkend en enthousiasmerend zou zijn.

Chhatrapati Manik is de naam van de robijn met de oudst bekende geschiedenis. Deze robijn wordt reeds genoemd in het Indiase epos Mahabharata, met teksten die duizenden jaren oud zijn. Het verhaal gaat dat Sri Raja Bir Vikramaditya, vóór het begin van onze jaartelling koning van een heilige stad in India. zichzelf uitriep tot Chhatrapati, 'Opperkoning'. Hij wilde een kroon met 9 edelstenen, symbolen voor de negen planeten. De belangrijkste plaats, die van de zon, moest ingenomen worden door een robijn. Deze robijn kreeg de naam 'edelsteen van de opperkoning, oftewel chhatrapati manik.

In het jaar 1934 was de Chhatrapati Manik in London te bewonderen, als centrale steen in een tiara met diamanten. Het is onbekend waar deze robijn zich momenteel bevindt.

De oude Grieken en Romeinen waren ook dol op rode edelstenen. Zij geloofden dat de robijn kracht gaf en wonden sneller liet genezen. Veel zwaardknoppen en schilden uit die tijd zijn dan ook met robijnen en spinellen versierd.

De Romeinse wetenschapper Plinius de Oudere (23-79 n.Chr.) noemde de steen carbunculus, 'kooltje vuur, gloeiende steen'. Men meende dat de karbonkelsteen licht gaf in het donker.

Kopie van Wenzelskroon in Praag, met een 250 karaat robijn (foto: Wolfgang Sauber via Wikimedia Commons) Uit de Middeleeuwen stamt de Wenzelskroon. Deze kroon is vervaardigd in 1347 voor de kroning van Karel IV tot koning van Bohemen.
De kroon is vernoemd naar Wenzel I of Wenceslaus I (905-935), de beschermheilige van Bohemen. Deze kroon bevat een enorme ruwe robijn van 250 karaat. De overige rode stenen zijn spinellen.

De Duitse mystica Hildegard von Bingen (1098-1179) schreef over de robijn: "Overal waar zich een karbonkel bevindt, kunnen de luchtdemonen hun duivelswerk niet verrichten."
De Duitse filosoof Albertus Magnus (1193-1280) schreef in zijn lapidarium (boek met beschrijving van edelstenen) "de kracht van alle andere stenen" aan de robijn toe. Hij meende net als Hildegard von Bingen dat de robijn gif in lucht en damp verdrijft.

Dankzij moderne onderzoeksmiddelen kunnen we vaststellen dat veel robijnen uit de Middeleeuwen eigenlijk geen robijn zijn. Bekend voorbeeld is de Black Prince's Ruby. Deze enorme rode steen van 5 cm siert de Engelse staatskroon. Ooit behoorde deze steen toe aan Edward van Stockwood (1330-1376), bijgenaamd 'de Zwarte Prins'. Nu weten we dat deze robijn eigenlijk een spinel is.

Dit geldt ook voor de Timur-robijn, gevat in een ketting uit de Engelse kroonjuwelen. Dit is eveneens een fraaie rode spinel, afkomstig uit India.

Het verschil tussen robijn en spinel is moeilijk te bepalen; de kleur en glans lijken heel veel op elkaar. De robijn is echter harder en dichter van structuur.

De Peace Ruby, oftewel Vredesrobijn, is de naam van een beroemde robijn die werd gevonden in 1919, kort na het tekenen van het Verdrag van Versailles, het einde van de Eerste Wereldoorlog. Men hoopte dat het geven van deze naam de vrede zou helpen waarborgen.

Robijn en gezondheid

Spiritueel

Ruwe robijn, doorschijnend* Robijn hoort bij alle chakra's, maar vooral bij de onderste drie: aardechakra, basischakra, zonnevlechtchakra. Door zijn kleur en samenstelling heeft robijn ook een uitgesproken werking op het hartchakra. Robijn laat alles wat traag verloopt, sneller gaan: bloedsomloop, spijsvertering, maar ook situaties die vast lijken te zitten.
* Robijn is een krachtige beschermer tegen negatieve energieën, zoals energetisch vampirisme.
* Door zijn rode kleur met een paarsblauwe zweem verbindt de robijn het basischakra met het kruinchakra, en verbindt hij de kleur van de liefde aan de kleur van verheffing van de ziel.

Mentaal

* Robijn versterkt de wil en het ego. Hij maakt je doelbewust en wilskrachtig. Deze steen versterkt door rode kleur je mannelijke kant. Robijn is een goede steen voor timide mensen.
* Robijn verhoogt de concentratie en geeft plezier in wat je doet.
* Robijn laat je actief en gemotiveerd in het leven staan, maakt vrolijk. Je fantasie wordt gescherpt, je spontaniteit wordt vergroot.

Emotioneel

* Robijn helpt ook om realistisch te blijven. Hij helpt de perfectionisten de lat wat lager te leggen, doelstellingen haalbaar te houden.
* Robijn maakt je initiatiefrijker, en laat je vaker het voortouw nemen.
* Zoek je meer dynamiek in je leven, op welk gebied dan ook? Dan is robijn je steen. Hij maakt de liefde gepassioneerder, seks spannender. Hij geeft je ook meer motivatie om een bepaald doel na te streven of te willen winnen.

Fysiek

Hanger met robijnen * Robijn stimuleert het hart, de milt, de bijnieren, de bloedaanmaak en de bloedsomloop. De steen zorgt voor een goede doorbloeding van de hersenen en harmoniseert de hormoonhuishouding. De robijn reguleert zo alle organen.
* Robijn versterkt en activeert het beenmerg en reguleert daarmee de productie van rode en witte bloedlichaampjes. Daardoor krijgen onze organen meer zuurstof, en versterkt ons afweersysteem. Zodoende helpt robijn bij infecties.
* Robijn geeft fut en energie. Regelmatig dragen van robijn vermindert uitputting, zware vermoeidheid en gelatenheid. Tegelijkertijd kalmeert robijn overactiviteit.
* Robijn stimuleert de werking van de darmen en gaat winderigheid tegen.
* Robijn is goed tegen bepaalde soorten hoofdpijn, zoals door te lang slapen.
* Robijn is goed voor huid, haar en nagels. Het is een goede steen tegen haaruitval, omdat de doorbloeding en dus ook voeding van de harige hoofdhuid wordt gestimuleerd.
* Omdat de robijn de bloedsamenstelling en doorbloeding stimuleert, heeft hij een gunstig effect op jicht.
* Robijn verhoogt het libido.
* Robijn is een krachtige beschermsteen van het bloed en de bloedsamenstelling. Bij bloedgerelateerde soorten kanker zoals leukemie kan robijn een goede steen zijn.

Runen

De rune die bij de robijn hoort, is de Hagl.
De H (Hagl = hagel; verstoring, chaos, zucht naar controle, tomeloze energie) helpt bepaalde doelen te stellen en te bereiken. Dit heeft een negatieve zijde, omdat de rune een verstorend element in zich heeft. De steen kan zijn drager niet alleen daadkrachtig, maar ook bazig maken.

Sterrenbeelden

De robijn hoort bij de sterrenbeelden Leeuw, Schorpioen, Kreeft en Ram.

Fysische eigenschappen robijn

Getrommelde robijn hanger
Robijn is een korund. Deze groep verwante mineralen bevat de hardste stenen na diamant. Korund bestaat uit aluminiumoxide en is vaak grijzig, bruinig. Robijn heeft zijn rode kleur te danken aan ingesloten chroom.

Alleen chroomhoudende korund geldt als robijn. Is korund roodgekleurd door andere elementen, dan is het zijn broertje saffier. Saffier is een korund die allerlei kleuren kan hebben.

Robijn komt vaak voor als insluitsel in rotsgesteente. Vaak hebben deze robijnen een te lage kwaliteit voor economische exploitatie. Door het hoge soortelijke gewicht komen de robijnen vrij bij het verweren van het moedergesteente. Vervolgens worden ze door water meegevoerd.

In Zuidoost-Azië, en vooral in Birma, India en Sri Lanka, worden zo concentraties van edelstenen gevonden in bochten en uitloop van rivieren, waar het water langzamer stroomt. Daar werden en worden robijnen vervolgens met de hand uitgezocht, geslepen en verhandeld.

Weblinks

Robijn cabochons

• Op de Engelse Wikipedia staat informatie over de fysieke eigenschappen van robijn onder zijn Engelse naam ruby.
• De Engelstalige mineralensite Webmineral geeft informatie over de fysieke eigenschappen van korund, de familie waartoe robijn behoort.
• De Engelstalige mineralensite Mindat geeft onder meer de vindplaatsen van robijn. Deze website biedt bovendien een mooie fotogalerij van robijn, met verschillende tinten roze tot dieprood.
• Het online museum van de Amerikaan John Betts biedt een prachtig overzicht van robijnen. Zoek je op korund, vind je ook een fotogalerij met broertje saffier in al zijn mooie tinten.