Opaal: kenmerken en werking

Edelopaal met kleurige schittering Opaal is een kwarts die een bont kleurenspel kan vertonen. Het mineraal heeft soms slechts één kleur, maar met een geheimzinnige diepe gloed. Vele kleuren zijn mogelijk: wit, geel, blauw, rood, groen, bruin, zwart.

Opaal is meestal doorzichtig of doorschijnend. Als het net gedolven is, is het zachter dan bergkristal. Blootgesteld aan de lucht wordt het snel hard. Bijzonder is dat opaal veel water bevat.

Opaal komt veel voor. Slechts een klein deel is van edelsteenkwaliteit. Opaal kan ontstaan als opvulling van spleten en gaten in een rots, maar ontstaat ook vaak bij de vorming van fossielen.
In Amerika zijn hele wouden van versteend hout met opaal gevonden; bekend voorbeeld is het National Petrified Forest in Arizona. Dit type opaal heet houtopaal.

Er bestaan allerlei soorten opaal, afhankelijk van hoe de opaal gevormd is.
We onderscheiden 3 hoofdsoorten.

• De glinsterende edelopalen zijn het meest geliefd, vanwege hun bonte kleurenspel. Dit kleurenspel wordt opalescentie genoemd.
• Wateropalen lijken op bergkristal. Ze zijn kleurloos, maar hebben een blauwige of melkachtige waas.
• Alle overige opaalsoorten worden opaal of gewone opaal genoemd. Ze zijn doorschijnend tot ondoorzichtig met weinig tot geen kleurenspel.

Per hoofdsoort bestaan er nog tal van verschillende soorten. Soms zijn de verschillen klein.

Ruwe vuuropaal. De beste kwaliteit vuuropaal is edelopaal. Vuuropaap van mindere kwaliteit is gewone opaal De meeste opaal is afkomstig uit Australië. Het is dan ook de nationale steen van dit continent. Ook de kostbaarste opaalsoort, de zwarte opaal, komt uit Australië. Deze vorm van edelopaal glinstert en vonkt veelkleurig bij het bewegen.

Opaal van edelsteenkwaliteit is populair in sieraden en siervoorwerpen. De meeste opalen worden echter in de industrie verwerkt. Opaal is aantrekkelijk als grondstof voor silicium. Het wordt vermalen verwerkt tot vuurvaste tegels en wetstenen. Het wordt ook toegepast als droogmiddel (in lederwaren, voedingsmiddelen), bindmiddel (pillen) en schuurmiddel (in tandpasta).

Edelsteentherapeuten gebruiken opaal vaak voor mensen die zwaar op de hand of superserieus zijn. Opaal maakt lichtvoetig en luchthartig.

Bamboe-opaal of tabashir is een belangrijk ingrediënt in de Ayurvedische en de traditionele Chinese geneeskunde. Het is wit, geel of blauwig. Deze opaal is afkomstig uit de stelen van sommige soorten bamboe.

Herkomst van de naam

De herkomst van de naam opaal is onzeker. De Romeinen kenden het woord opalus, hoogstwaarschijnlijk ontleend uit het Sanskriet úpala ('edelsteen'). Ze gebruikten dit in de betekenis van 'gekleurde steen', maar het is onzeker of ze hiermee het mineraal bedoelden dat wij nu opaal noemen.

Er is wel gesuggereerd dat de Romeinse vruchtbaarheidsgodin Ops, echtgenote van de god Saturnus, haar naam aan deze edelsteen heeft gegeven. Dit naar aanleiding van de Opalia, Romeinse festiviteiten rond de zonnewende (21 december) die aan Ops gewijd waren. Dit is echter volksetymologie en klopt niet.

Opaal door de eeuwen heen

Opaal is al sinds de Oudheid geliefd als edelsteen. De oudste vondst, in een grot in Kenia, is waarschijnlijk een sieraad van 4000 v.Chr. uit de mijnen van Ethiopië.

De eerste schriftelijke vermelding van opaal dateert van ca 500 v.Chr. Opaal werd gebruikt voor de vervaardiging van werktuigen, maar ook voor sieraden en siervoorwerpen.

Ruwe melkopaal, met kleurige schittering Opaal was al bekend bij de Babyloniërs, Assyriërs en de oude Grieken en Romeinen. De Romeinse schrijver-wetenschapper Plinius de Oudere (23-79 n.Chr) beschreef opaal in zijn lapidarium (boekwerk met beschrijving van edelstenen). Het ging hierbij hoogstwaarschijnlijk om edelopaal uit de afzettingen van Dunbík in Slowakije, die in die tijd al werden ontgonnen.

De Romeinen waren dol op opaal. Zij vonden het een magische steen. Opaal werd gebruikt tegen somberheid en melancholie, en was een genezer van oogklachten en gaf stralende ogen. Men geloofde dat de opaal kon waarschuwen voor ziekte en narigheid. Dat klopt ook, weten we nu. Door het hoge vochtgehalte reageert de opaal sterk op koorts; de steen wordt daar dof van.

De Spaanse veroveraars (conquistadores) uit de 16e eeuw namen allerlei edelstenen mee naar huis vanuit Zuid-Amerika, en daar waren prachtige opalen uit Peru bij.

Traditioneel gold opaal als gelukssteen, als een goed amulet tegen pech en ongeluk. Maar door een zeer populaire roman uit 1829 van Sir Walter Scott, Anne of Geierstein, or The Maiden of The Mist, kreeg de opaal in de 19e eeuw in Europa een slechte naam. Een van de personen uit dit boek, lady Hermione, draagt altijd een schitterende grote opaal in heur haar. Maar er rust een vloek op... Er valt wijwater op de opaal, de steen verliest al zijn kleur en Hermione bezwijmt. De volgende dag is zij met haar steen verdwenen, slechts een hoopje as blijft achter.
Kort na het verschijnen van deze roman daalde de verkoop van opaal dramatisch, en bleef enkele decennia laag.

Koningin Victoria van Engeland (1809-1901) was echter dol op opalen. Zij verzamelde een grote collectie, wat de populariteit van opaal weer deed toenemen. Maar in Rusland werd de opaal tot diep in de 20e eeuw gewantrouwd en gezien als belichaming van het boze oog.

Eric, fossiel van opaal uit Australië (foto: Australian Museum) In de tweede helft van de 19e eeuw werden in Australië zeer grote voorraden opaal gevonden. Tegenwoordig is Australiëë goed voor meer dan 90% van alle gedolven opaal.

In 1987 is in Coober Pedy, Zuid-Australië, een fossiel van een pliosaurus (soort zeereptiel) gevonden, waarvan het skelet geheel in opaal is veranderd. Het fossiel is zo 'n 100 miljoen jaar oud en kreeg de naam Eric, naar een vis uit een sketch van de tv-serie Monty Python's Flying Circus. Eric is te bewonderen in het National Museum in Sydney.

Opaal en gezondheid

De genoemde effecten gelden voor alle opaalsoorten, tenzij er sprake is van een speciale soort.
Gewone opalen, afhankelijk van de kleur, versterken het chakra van die kleur.

Hanger met andesopaal uit Peru

Spiritueel

* Opaal kan op alle chakra's, maar vooral op het heiligbeenchakra en het hartchakra. Een opaal op het heiligbeenchakra versterkt de organen in de onderbuik, met name de organen van de voortplanting. Opaal kan stemmingswisselingen tijdens menstruatie en overgang stabiliseren. Opaal op het hart versterkt hart, bloed en bloedsomloop.
* Opaal maakt wijs en tevreden, geeft inzicht en laat je intuïtie groeien. Opaal is een steen die je laat beseffen dat je uit een lichaam, een geest en een ziel bestaat. Door opaal te dragen of met opaal te mediteren integreren lichaam, geest en ziel beter. Dat geldt vooral voor edelopaal.
* Edelopaal maakt creatief, verheft de ziel. Versterkt de zintuigen ook op spiritueel niveau.
* Edelopaal reinigt de aura en repareert gaten in de aura.

Mentaal

* Opaal laat je de oorzaken van je emoties doorzien en begrijpen. Het helpt je deze koel en afstandelijk te analyseren. Ondanks dat is de opaal een warme en vriendelijke steen.
* Vuuropaal versterkt het zelfvertrouwen, maakt daadkrachtig. Opaal versterkt het fysieke en emotionele veld van de aura. Zwakt sterke emotionele schommelingen af.
* Girasol maakt je ontvankelijk voor het doorbreken van patronen, het opdoen van nieuwe indrukken en het maken van nieuwe vrienden.

Emotioneel

* Verdriet vanwege het verlies van een geliefd persoon, huisdier of voorwerp laat zich met opaal omzetten in acceptatie en rust.
* Met opaal kun je emotionele situaties intensiever beleven. Ook kun je met opaal de wonden van oude emotionele trauma's helen.
* Mensen die zwaar op de hand zijn, worden losser en vrolijker door het dragen van een sieraad met opaal of een opaal in de broekzak.
* Edelopaal versterkt het vertrouwen in andere mensen.

Fysiek

Trommelsteen van girasol,een wateropaal * Opaal is net als alle andere kwartsen heel goed voor huid, haar, nagels en botten. Het mineraal heeft vooral een sterke werking op huid en slijmvliezen. Goede steen voor wie last heeft van een schrale huid. Opaalolie kan helpen bij een zeer schilferige huid, zoals bij psoriasis.
* Opaal versterkt het immuunsysteem, de lymfecirculatie. Dat maakt opaal een goede steen bij verkoudheden, bronchitis en astma. Die kwalen verdwijnen sneller als je een sieraadje met opaal draagt. Ook goed tegen bloedziektes, zoals leukemie, Hodgekin.
* Opaal is goed voor het hart, verlaagt het cholesterolgehalte in het bloed en verlaagt de bloeddruk. Opaal harmoniseert de verhouding tussen rode en witte bloedlichaampjes, en is goed bij bloedarmoede. De vorming van bloedcellen wordt gestimuleerd.
* Regelmatig opaal dragen bevordert de eetlust en de spijsvertering. Opaal versterkt met name de werking van de dikke darm.
* Een opaal onder het hoofdkussen weert nachtmerries en boze dromen.
* Edelopaal versterkt de zintuigen: ogen, oren, reuk, smaak, gevoel. Edelopaal kan goed gecombineerd worden met andere edelstenen.
* Boulderopaal is voor een goede doorbloeding, voor gezonde aderen en slagaderen. Heelt alle kwalen die te maken hebben met de bloedsomloop, zoals spataderen, aambeien, aderverkalking.
* Vuuropaal maakt de overgangen tussen rust en actie gemakkelijker. Duizeligheid door snel opstaan of traplopen vermindert met vuuropaal.
* Vuuropaal versterkt de bloedsomloop, vooral de slagaderen, en harmoniseert de pompwerking van het hart. Versterkt de spijsvertering, met name de dunne darm. Werkt in op lever, gal, nieren blaas; verbetert daardoor de opname van voedingstoffen en de ontgifting van het lichaam.
* Wateropaal versterkt alle circulaties, vooral de lymfehuishouding en de waterhuishouding. Goede steen tegen verstopping en diarree. Wateropaal verbetert de doorstroming van energie door meridianen en nadi's.

Symbolen

De opaal hoort bij de sterrenbeelden Boogschutter, Kreeft, Waterman, Vissen, Ram,en Schorpioen.
De rune die bij de opaal hoort, is de Thurs.
De Th (Thurs = doorn, reus, reuzenkracht) staat symbool voor bescherming, verzorging, versterking, evenwicht. Opaal beschermt het lichaam, met name de huid en de haren. Maar opaal geeft ook een bredere, diepere blik op de wereld.

Fysische eigenschappen opaal

De opaal is een kwarts en dus familie van de bergkristal. Opaal is siliciumdioxide verbonden met water (gehydrateerd). Edelopaal kan tot wel 30% water bevatten. Wateropaal bevat tot 20% water. Vuuropaal bevat 6 tot 10% water.

witte opaal Edelopaal bevat microscopisch kleine silicabolletjes in silicagel. Deze opaalsoort krijgt zijn intrigerende kleurenspel door breking van het licht in het vloeibare deel, of in de lamellenstructuur die de bolletjes kunnen hebben. Door vochtverlies kan het kleurenspel verminderen.

Samenstelling: SiO₂.nH₂O
Hardheid: 5,5 - 6,5
Glans: glasglans, dof
Transparantie: doorzichtig, doorschijnend, ondoorzichtig
Breuk: schelpvormig
Splijtbaarheid: onduidelijk
Dichtheid: 1,90 - 2,30
Kristalstelsel: amorf

Weblinks

• Op de Engelse Wikipedia staat informatie over de vele soorten opaal.
• De Engelstalige mineralensite Webmineral geeft informatie over de fysieke eigenschappen van opaal.
• De Engelstalige mineralensite Mindat geeft onder meer de vindplaatsen van opaal. Deze website biedt bovendien een schitterende fotogalerij van opaal in vele kleuren.
• Het online museum van de Amerikaan John Betts heeft een prachtig overzicht van fraaie opalen en vergroeiingen met opaal

Trommelstenen van pinkopaal, roze andesopaal     Trommelstenen van prasopaal, groene andesopaal