Kunziet: kenmerken en werking

Ruwe kunziet Kunziet is roze tot paarse spodumeen. In Californië en Brazilië is zelfs dieppaarse kunziet gevonden. Kunzietkristallen kunnen zeer groot worden, tot wel een paar meter.

Kunziet is pleochroïstisch: het vertoont meerdere kleuren, afhankelijk van hoe je ernaar kijkt. Kijk je door de lengte van het kristal, dan zie je dieproze tot violet. Kijk je door de breedte, dan is het kristal kleurloos of lichtroze tot violet.

Vrijwel alle kunziet wordt tot edelsteen verwerkt. Over het algemeen geldt dat hoe dieper de kleur, hoe kostbaarder het kristal.

Gefacetteerd geslepen kunziet lijkt sterk op gefacetteerde morganiet of roze saffier. De kleur is echter anders: het roze van kunziet vertoont een paarse zweem.

Ook andere kleuren spodumeen worden graag verwerkt tot edelstenen, vooral als ze transparant zijn. Ze worden soms gezet in prachtige juwelen.
Naast de kunziet is smaragdgroene spodumeen (hiddeniet) zeer geliefd. De meest voorkomende gekleurde spodumeen is geel.

Niet-gekleurde spodumeen is wittig tot grijzig, en kent vele industriële toepassingen. Het is het belangrijkste lithiumerts; lithium wordt gebruikt voor onder meer medicijnen, mobieltjes, keramiek en batterijen. Spodumeen wordt ook gebruikt om glas te zuiveren.

De kleur van kunziet kun je door bestraling verdiepen. Let op, kunziet kan verbleken door blootstelling aan direct zonlicht.

Kunziet wordt graag in de edelsteentherapie gebruikt bij gewrichtsproblemen, verkrampingen en RSI. Het is een steen voor het hart.

Herkomst van de naam

De naam spodumeen is afgeleid van het Griekse woord spodumenos ('tot as verbrand'). Dit vanwege de veelvoorkomende asgrijze kleur.

Geslepen kunziet. Foto: Didier Descouens/WikiDe roze variëteit kunziet is genoemd naar de Amerikaanse mineraloog George Frederick Kunz (1856-1932), die dit mineraal als eerste beschreef.

De groene variëteit hiddeniet dankt zijn naam aan zijn Amerikaanse ontdekker, de geoloog William Earl Hidden (1853-1918).

Het woorddeel 'iet' in kunziet is ontleend aan de Latijnse uitgang itus ('gerelateerd aan, verwant met').

Kunziet en hiddeniet zijn vooral handelsnamen. Wetenschappelijk hebben deze namen geen status en heten deze kleurvariëteiten gewoon spodumeen.

Kunziet door de eeuwen heen

Spodumeen werd voor het eerst in 1800 beschreven, naar aanleiding van vondsten in het Zweedse eilandje Utö. Het mineraal was daar ontdekt door de Braziliaanse natuuronderzoeker José Bonifácio de Andrada e Silva (1763-1838). Hij ontdekte op een reis naar Zweden ook andere mineralen, zoals petaliet, dat verwant is aan spodumeen.

In 1817 ontdekte de Zweedse chemicus Johan August Arfvedson in petaliet een nieuw element, lithium. Later vond hij dit element ook in spodumeen en lepidoliet. Vooral in spodumeen bleek het lithiumgehalte hoog. Pas in de 19e eeuw lukte het om de lithium te isoleren. Nog weer later, pas in 1923, werd lithium commercieel geproduceerd.

Kunziet trommelsteenDe roze spodumeen werd in 1902 gevonden door mijneigenaar Frederick M. Sickler. Hij dacht dat het een soort toermalijn was, en liet zijn vondst taxeren door juwelier Tiffany & Co. George Frederick Kunz, werkzaam bij deze juwelier, zag al gauw dat het iets heel anders was. In 1903 beschreef hij deze nieuwe variëteit spodumeen en het mineraal kreeg zijn naam, kunziet.

Ongeveer tegelijkertijd vond mijneigenaar Frank A. Salmons in hetzelfde gebied ook roze spodumeen. Wie was nu de echte ontdekker? Het mineraal had in plaats van kunziet ook sickleriet of salmonsiet kunnen heten.

Als je in de historie duikt, blijkt dat roze spodumeen inderdaad even alle drie genoemde namen heeft gedragen. Kunz was het meest gezaghebbend als mineraloog en 'won' de strijd.

Rond 1912 werd kunziet korte tijd ook verkocht onder de naam California Iris. Die naam was gelanceerd door de eigenaren van de mijn waar de kunziet gedolven werd.

Kunz was de grondlegger van de edelsteenverzameling van het American Museum of Natural History in New York. Uiteraard is de kunziet ook vertegenwoordigd in deze verzameling.

Een beroemd voorbeeld van kunziet verwerkt in juwelen is de befaamde Queen Mary Honeysuckle tiara uit 1914. Deze tiara is in het bezit van de hertogin van Gloucester, lid van de Engelse koninklijke familie. Een van de wisselende stenen in het hart ervan is een kunziet.

Effecten op de gezondheid

Spiritueel

Kunziet armband * Kunziet is de steen van de Toewijding. Kunziet werkt op alle chakra's, maar het sterkst op het hartchakra. Als roze steen hoort kunziet bij de godin Venus en het hart. Het mineraal opent het hartchakra op zachte wijze, laat je voelen dat je veel liefde hebt en die toegewijd kan geven. Niet alleen aan levende wezens, maar ook aan idealen of dingen.
* Door kunziet op voorhoofd en hart te leggen, verbind je je hart met je hoofd. Dit helpt je weloverwogen op je omgeving te reageren in woord en gebaar.
* Een kunziet op het keelchakra vergroot de creativiteit.
* Kunziet verlicht de geest. Door regelmatig kunziet te dragen, ontwikkel je jouw spirituele talenten. Heb je aanleg, dan vergroot kunziet heldervoelen, helderzien, helderhoren, helderruiken en helderweten.

Mentaal

* Kunziet maakt zelfbewust en bevordert een sterke wil.
* Kunziet maakt jeugdig en vitaal.
* Kunziet helpt je voor je eigen mening uit te komen, zonder anderen te kwetsen.
* Kunziet stimuleert je logisch denkvermogen.
* Prima steen bij plankenkoorts, examenvrees, faalangst. Sta je onder grote druk of geestelijke belasting, dan helpt de kunziet je om helder en gefocust te blijven.

Emotioneel

* Negatieve emoties, minderwaardigheidsgevoelens? Kunziet jaagt dit soort gevoelens weg.
* Ook angsten en zorgen worden weggejaagd. Kunziet lost deze op en helpt je ontspannen.
* Fijne steen bij stress. Kunziet laat een perfectionist voelen dat je lief mag zijn voor jezelf, dat niet alles perfect hoeft te worden.
* Een kunziet met een sterke kleur roze is prima voor je gevoel van eigenwaarde. Dat werkt door in minder pijn en minder stress.
* Neigt de kleur van kunziet naar violet, dan is een sterke kalmerende en verkoelende werking.

Fysiek

Kunziet hanger* Kunziet heeft vooral een sterke werking op de hormoonhuishouding, met name op de schildklier en de bijschildklieren. De calciumbalans in het bloed wordt geharmoniseerd. Kunziet beïnvloedt daardoor de kwaliteit van de doorbloeding van alle weefsels en organen.
* Kunziet beschermt het hart tegen verkramping, vaatvernauwing en infarcten. Omdat kunziet de aanmaak van rode en witte bloedlichaampjes stimuleert, verbetert de bloedsamenstelling. Kunziet schoont en herstelt de wanden van de bloedvaten en beschermt tegen trombose. En omdat er meer rode bloedlichaampjes zijn, worden er meer zuurstof en voedingsstoffen naar de cellen gestuurd.
* Dankzij kunziet wordt afval van de cellen beter afgevoerd. Daardoor worden verkrampingen en spanningen in het hele lichaam opgelost.
* De bloeddruk gaat omlaag met kunziet. Dat leidt tot minder belasting voor hart en nieren.
* Kunziet is een fijne steen bij pijn. Hij helpt bij alle soorten pijn, en vooral bij spierpijn en spanningsspierpijnen in nek en schouderpartij, en bij ischias en zenuwpijn.
* Heb je last van duizeligheid, draag dan oorbellen van kunziet. Combineer dit eventueel met kunziet op je maag.
* Trillen en beven vermindert als je kunziet bij je draagt.
* Kunziet heeft een gunstige werking op maag, lever en spijsvertering.
* Bij MS (multiple sclerose) heeft kunziet een helend effect.

Symbolen

Kunziet hoort bij het sterrenbeeld Kreeft.
De rune die bij de kunziet hoort, is de Hagl.
De H (Hagl = hagel, verstoring, chaos; zucht naar controle) staat voor chaos, maar ook voor het doorbreken van blokkades. Kunziet helpt je om de dwang tot controle los te laten. Ook helpt het flexibel om te gaan met onoverzichtelijke situaties.
De Hagl helpt je eraan te herinneren dat toeval niet bestaat en dat moeilijke situaties niet voor niets op je pad komen. Die hebben je iets te vertellen.

Fysische eigenschappen kunziet

Kunziet trommelstenen Zuivere spodumeen is wit. Sporen mangaan maken de spodumeen roze (kunziet). Sporen chroom en soms ijzer veroorzaken de groene kleur (hiddeniet). Sporen ijzer maken de steen geel.

Petaliet is een verwant lithiumerts, dat meestal wittig, grijzig of kleurloos is.

Samenstelling: LiAl(SiO₃)₂ + Mn
Hardheid: 6 - 7
Glans: glasachtig
Transparantie: transparant, doorzichtig, doorschijnend, soms ook ondoorschijnend
Breuk: ruw, schelpvormig
Splijtbaarheid: perfect
Dichtheid: 3,15 - 3,20
Kristalstelsel: monoklien

Webtips kunziet

• De Wikipedia geeft in het Duits wel informatie over kunziet, maar in veel andere talen niet. Daar gaat het alleen over spodumeen. De Engelse Wikipedia over spodumeen is uitgebreider dan de Nederlandse Wikipedia over spodumeen.
• De Engelstalige mineralenwebsite Mindat biedt honderden mooi plaatjes van kunziet.
• Ook de Amerikaan John Betts heeft fraaie foto's van kunziet in zijn Online Mineral Museum.