Carneool: kenmerken en werking

Carneool is een doorzichtige kwartssoort die meerdere tinten kan hebben, van geel tot oranje tot bruin.

Eenkleurige carneool is moeilijk te vinden. Zie je steentjes van een paar centimeter of groter met één kleur, dan is de kans groot dat het gaat om geverfde of gebrande chalcedoon.

De oranjerode variant van carneool is het bekendst. De naam sarder wordt wel gebruikt voor de wat minder doorzichtige, bruinere variant van carneool.

De steen wordt ook wel kornalijn genoemd, naar de bruinrode Kornoelje kers. Andere namen zijn bloedagaat en vleesagaat. Een handelsnaam voor oranjerode carneool is sardoliet

De steen is duidelijk verwant met agaat. Houd je carneool tegen het licht, dan zie je vaak de randen en banden die zo kenmerkend zijn voor agaat.

Carneool is een geliefde sier- en heelsteen. Er worden cabochons, kralen en fraaie hangers van gemaakt.

Carneool (vooral de oranje) is een opwekkende en vrolijkmakende steen. De vermoeiden krijgen meer energie met carneool. De steen maakt pragmatisch en praktisch, en is goed voor mensen met concentratieproblemen.

Herkomst van de naam

De steen ontleent de naam carneool aan Latijn carno, carnis (‘vlees’) of carneus (‘vleeskleurig’).

De naam sarder voor de bruine carneool is afgeleid van het Griekse Sardios (‘steen van Sardis’), naar Sardis, een oude vindplaats in het westen van Turkije. Een andere theorie is dat de naam is afgeleid van het Perzische woord sered (‘geelrood’).

Carneool door de eeuwen heen

Carneool werd bij de Oude Egyptenaren (vanaf ongeveer 3300 v.Chr.) zeer gewaardeerd en gebruikt als beschermsteen en als helende steen, een steen die zou helpen tegen bloedarmoede en hevig bloedende wonden zou stelpen. Door het warme Egyptische klimaat werd carneool vaak erg rood, waardoor hij nog meer met bloed werd geassocieerd.
Men noemde carneool 'Bloed van Isis'. Isis is de Egyptische godin van vruchtbaarheid, leven en de dood. Zij heeft een gordel van carneool. Kleine amuletten van carneool, meegegeven aan de doden, zouden helpen om de ziel van de dode veilig te laten reizen naar het dodenrijk.

Intaglio van carneool, met de voorstelling van een Ptolemeïsche koningin met een scepter in haar hand. Te zien in het Cabinet des médailles in Parijs (Foto: Marie-Lan Nguyen) In het Oude Mesopotamië (ongeveer gelijktijdig met het Oude Egypte) werd carneool gebruikt als helende steen bij klachten aan bloed en spieren, en bij ontstekingen. Carneool was geliefd in zegelringen of zegelrollen, omdat was gemakkelijk loslaat van deze steen.
Er zijn vele zegelringen en zegelrollen teruggevonden, in zowel Egypte en Mesopotamië als het Oude Griekenland en het Romeinse Rijk. Op de foto links een schitterende intaglio met carneool uit de 1ste eeuw v. Chr.

De Oude Grieken en Romeinen hielden erg van ringen met carneool. Ze verwerkten liefst de wit-oranje en wit-bruine exemplaren tot fraaie cameeën (steen met verhoogde afbeelding) en intaglio’s (steen met verzonken afbeelding). Een sieraad of zegelring met carneool zou beschermen tegen pech en ongelukken.
De vrouwen vlochten carneolen kralen in hun haar of droegen haarbanden met carneool. Rode stenen zoals carneool zouden goed helpen bij bloedende wonden en ontstekingen. Men zag rode carneool als zinnebeeld voor de helende en verwarmende werking van de zon.

Carneool werd al genoemd door de Griekse filosoof Theophrastus (371-287 v.Chr.), een leerling van Aristoteles. Hij noemde de bruinrode steen sarder, omdat de steen uit Sardis in Turkije geïmporteerd werd.

De verschillende tinten carneool werden geïmporteerd uit Mesopotamië, Sri Lanka en India.

In het islamitische Midden-Oosten werden gebeden vanouds in carneool gegraveerd; dat zou een krachtige bescherming bieden tegen elk mogelijk onheil.
Ring met carneool Al eeuwen gebruiken boeddhistische monniken in Tibet carneool als helende steen tegen hoofdpijn.

De Duitse mystica Hildegard van Bingen (1098-1179) maakte de carneool bekend in Europa. Ze gebruikte trouwens de naam sarder.
In de Middeleeuwen gebruikten Europeanen de steen niet alleen als amulet tegen onheil en ongelukken. Ze gebruikten carneool ook als helende steen bij hoofdpijnen en neusbloedingen, en om het bloeden van gapende wonden te stelpen.
In de 18e eeuw meende men dat een man die een ring met carneool droeg, onweerstaanbaar zou zijn voor vrouwen.

Carneool en gezondheid

Spiritueel

* Carneool hoort bij het heiligbeenchakra. De steen kan op alle chakra’s gelegd worden, maar beïnvloedt vooral basischakra, heiligbeenchakra, navelchakra, miltchakra en zonnevlecht.
* Carneool op het basischakra en het heiligbeenchakra is verwarmend bij klachten aan het onderlichaam en helpt tijdens de (eerste dagen van een) zwangerschap.
* Carneool heelt de aura. Stress kan gaten slaan in de aura, maar carneool lost stress en problemen op.

Mentaal

Bladvormige hanger van carneool en witte chalcedoon* Carneool maakt kalm, doelbewust en pragmatisch. Eenmaal iets begonnen, wordt afgemaakt en tot een goed einde gebracht.
* Je voelt je dankzij carneool onderdeel van een groter geheel en verantwoordelijk voor de gemeenschap. Idealisme en goede doelen worden heel normaal.

Emotioneel

* Carneool helpt je leven en dood te accepteren zoals die komen. Carneool laat je angst voor de dood verdwijnen.
* De rode carneool geeft energie, maakt actief, flexibel en verdraagzaam.
* De oranje carneool geeft - nog sterker dan de andere tinten carneool - levensvreugde en plezier, maakt luchtiger en vrolijk, geeft een gevoel van eigenwaarde.
* Vooral de gele carneool heeft een sterke werking op familiebanden en het gevoel bij elkaar te horen.

Fysiek

* Onder het hoofdkussen gelegd, helpt carneool met inslapen en doorslapen, en geeft het mooie dromen. Word verkwikt wakker met carneool.
* Carneool stimuleert de doorbloeding, en vooral van de handen en voeten. Een fijne steen voor wie veel last heeft van koude handen en voeten.
* Alle carneool is bloedstelpend en desinfecterend.
* Carneool helpt bij een onregelmatige of pijnlijke menstruatie.
* Carneool helpt de zwangerschap goed te doorstaan, en bevordert sneller herstel van het lichaam na de bevalling.
Carneool trommelsteentjes* Carneool heeft een uitgesproken gunstige werking op alle huidproblemen, zoals pukkeltjes, acné, wratten, rimpels. Probeer het maar eens! Drink een paar weken driemaal daags een glaasje carneoolwater en merk het verschil.
* Bruine carneool heeft een gunstig effect op de luchtwegen en longen. Werkt goed tegen heesheid en hoesten. Helpt tegen bloedneuzen en tegen wijkend tandvlees.
* De rode carneool is een goede steen voor mensen met een kort lontje. Rode carneool is goed tegen koorts en ontstekingen die gepaard gaan met koorts. Verlicht menstruatiepijn, en helpt tegen bloedziekten zoals bloedarmoede, spataderen en aambeien. Goede steen bij koude handen en voeten.
* De oranje carneool heeft - nog sterker dan andere tinten carneool - een helende werking op alle organen in de onderbuik. Wekt weggebleven menstruatie op. Reinigt lever en nieren.
* De gele carneool werkt in op maag, lever, alvleesklier en darmen, helpt tegen winderigheid. Helpt bij huidklachten en maakt de huid mooi glad. Werkt goed bij reumatische klachten en zenuwpijn.

Runen

De rune die bij de carneool hoort, is de Ing.

De ng (Ing = macht, mannelijke energie, doorzettingsvermogen) staat voor actie en zelfontplooiing. Hij geeft energie en laat energie vloeien, en is een krachtige amulet tegen negatieve invloeden. Hij laat ziekte verdwijnen en reinigt de atmosfeer in de ruimte waar hij zich bevindt. Hij helpt je te leven vanuit je hart, het hier en het nu.
Ing is ook de god Ing, de god van het geestelijk leven, inspiratie, intuïtie, paranormale begaafdheid en spirituele groei.

Sterrenbeelden

De carneool hoort bij de sterrenbeelden Kreeft, Ram, Tweeling en Maagd.

Fysische eigenschappen carneool

Carneool hanger met gegraveerd Chinees horoscoopteken van de HondCarneool kan verschillende kleuren hebben: geel, oranjerood, donkerrood, bruinrood, donkerbruin. De verschillende kleuren zijn afhankelijk van de temperatuur waaronder de steen ontstaat en hoeveelheid ingesloten water.

De pure carneool is een geel tot oranje kwarts die water bevat (hydroxide), en die ontstaat bij lagere temperaturen.
Bij hogere temperaturen verdwijnt het water en wordt de kleur roodbruin tot bruin (oxide),
Dit proces van vochtverlies (door verhitting) kan natuurlijk ook kunstmatig een hydroxide in een oxide veranderen. De kleur varieert afhankelijk van de oxidatietoestand van het ijzer.

Vaak toont de steen ook witte lijnen of vlakken. Op die plekken gaat carneool over in zuivere kwarts (chalcedoon).

Soms bevat carneool ook zwarte vlekken. Dat is onyx, kwarts met ingesloten koolstof.

Weblinks

• Kijk voor meer informatie bij carnelian op de Engelstalige Wikipedia, of bij Karneol op de Duitstalige Wikipedia.
• Voor de fysieke kwaliteiten van carneool verwijzen veel websites door naar kwarts. Zoals naar quartz op de Engelstalige mineralenwebsite Webmineral.
• De Engelstalige mineralenwebsite Mindat geeft informatie over de vindplaatsen van carneool, en verwijst voor mineralogische eigenschappen door naar chalcedoon.
• Op Mindat zijn ook mooie foto’s te vinden in de fotogalerij van carneool.
  
  

De witte onderkant van deze carneool bestaat uit kwarts Trommelsteen van carneool. De donkere draadjes bestaan uit ijzer Carneool met onyx-vlek op de rand en een hart van witte chalcedoon

Micro-opname carneool (foto: Semoea/Ronald van der Knaap)