Gezonder dankzij helende edelstenen

Antimoniet: kenmerken en werking

ruwe antimonietRuwe antimoniet Antimoniet is een mineraal dat al eeuwenlang bekend is en gebruikt wordt.

Het ziet er grijs tot zwart, ondoorzichtig en metalig uit. Een vers breukvlak is grijzig, maar hoe langer het mineraal blootgesteld is aan lucht, hoe donkerder het wordt.

Antimoniet heeft meestal lange, uitwaaierende kristallen, met een duidelijk streeppatroon in de lengte van de kristallen. Soms is het massief.

De officiële naam van het mineraal is stibniet. Vooral geologen en mineralogen gebruiken die naam. Andere namen zijn antimoon, antimoonglans, spiesglans, grauw spiesglanserts.

De naam antimoniet verraadt al dat het mineraal grotendeels bestaat uit het element antimoon. Het is dan ook een belangrijk antimoonerts.

Antimoniet is een van de bestanddelen van het rode kopje van lucifers.

Antimoniet geldt als giftig. Dit betekent dat je er voorzichtig mee moet omgaan. Ruwe stukjes ammoniet kun je gewoon in een edelsteenlegging gebruiken. Was wel je handen na gebruik. Fijn gruis en poeder zijn gevaarlijk bij inademen.

Voor het maken van edelsteenwater kun je de indirecte manier gebruiken. Leg een ruw stukje ammoniet in een glazen bakje en laat dit in een grotere glazen kan in het water drijven. Dit water kun je probleemloos gebruiken.

In de edelsteentherapie wordt antimonietwater gebruikt bij hardnekkige oogklachten.


Herkomst van de naam

De naam antimoniet is afgeleid van middeleeuws Latijn antimonium. Dat woord is hoogstwaarschijnlijk een verbastering van de Arabische naam al ithmud.
Het is in het Latijn geïntroduceerd door de arts en monnik Constantinus Africanus (1020-1087).

Een andere verklaring is dat antimoniet komt van Grieks anti ('tegen') en monos ('een; alleen'), oftewel een metaal dat niet alleen wordt gevonden, altijd in samenstellingen.

De naam stibniet is afgeleid van Griekse benaming stimmi of stibi. De Romeinen vervormden dat naar stibium.

Spiesglans is aan het Duits ontleend: Spieß ('spits') en glanz ('glanzend').


Antimoniet door de eeuwen heen

Antimoon was al 4000 v.Chr. bekend in China. Het werd medicinaal gebruikt. Er zijn ook voorwerpen van antimoniet gevonden, zoals schalen en potjes.

oog van Horus, met kohl rond oogOog van Horus, Egyptisch symbool voor voorspoed en gezondheid, oog opgemaakt met kohl (foto: Jeff Dahl)In oude Egypte van 3000 v.Chr. werd antimoniet al uit het toenmalige Arabië geïmporteerd. Het werd stem genoemd, en werd ook wel met de Arabische naam kohl aangeduid. Van verpulverde antimoniet en vet werd een dikke pasta gemaakt die werd gebruikt als mascara om de wenkbrauwen en wimpers te kleuren, en als eyeliner. Dit werd erg mooi gevonden, en het was ook praktisch: het wendde onheil af en beschermde tegen oogziektes.

Antimoon is sindsdien in gebruik gebleven als mascara en eyeliner in Egypte, het Midden-Oosten, Griekenland en verder rond de Middellandse zee.

Antimoniet werd in Egypte ook medicinaal gebruikt, met name voor de ogen - het zou een heldere blik geven. Verder werd kaalheid bestreden met een mengsel met antimoniet; het haar zou daardoor in weelderige lokken terugkomen. En antimoniet werd gegeven als braakmiddel.

staafje antimonietOok de Babyloniërs (1800-539 v.Chr.) kenden dit mineraal. Het komt voor in instructies om rood glas te maken.

De Romeinen (8e eeuw v.Chr tot 5e eeuw n.Chr.) hielden van feesten met veel eten en drinken. Tijdens dergelijke bacchanalen moest er wel doorgegeten en gedronken worden. Om ruimte in de maag te maken, trokken ze zich dan even terug om te braken. Dat deden ze door een slok wijn te nemen uit een bokaal van antimoniet. Door de wijn enige tijd in die bokaal te laten staan, ontstond een sterk braak- en laxeermiddel.

De oude Grieken (ca. 800-250 v.Chr.) gebruikten antimoniet ook bij de productie van brons, een legering van koper en tin. Antimoon wordt nog steeds gebruikt om legeringen harder te maken.

Een vroege schriftelijke bron over antimoniet is de Griekse arts en farmacoloog Dioscorides (40-90 n.Chr.). Hij gebruikte de originele Griekse namen stibi en stimmi. Vanwege het gebruik als mascara noemde hij het ook wel platnopthalmou ('wijdogig').

Alle Europese alchemisten vanaf de 13e eeuw waren dol op antimoon. Ze hadden al heel snel door dat het - net als kwik - gemakkelijk verbindingen vormt met edele metalen, vooral met goud. Ze noemden goud Rex Metalorum ('de koning der metalen') en antimoon Regulus ('koninkje').

Bij de Franse alchemist Jean de Roquetaillade (ca.1310- tussen 1366 en 1370), ook bekend als Johannes de Rupescissa, was antimoon een van de bestanddelen van een panacee (geneesmiddel voor alle kwalen) dat hij gedestilleerd had. Hij noemde zijn geneesmiddel aqua vita ('levenswater, levenselixer'). Tegenwoordig verstaan we heel wat anders onder aqua vita - meestal in de alcoholische sfeer.

Het boek Currus Triumphalis Antimonii ('Triomfkar van het antimonium') uit 1460 bevat een opsomming van de geneeskrachtige werkingen van antimoon. De vermoedelijke schijver, de Duitse alchemist Basilius Valentinus, toonde aan dat antimoniet zwavel bevat.

Arts en alchemist Theophrastus Bombastus von Hohenheim (1493/1494-1541), beter bekend onder de naam Paracelsus, gebruikte antimoon als laxeermiddel, een van de remedies uit dit boek van Valentinus.

antimoniet kommenAntimoniet bokalen voor het maken van een braak- of laxeermiddel (foto: BMJ Publishing Group)In de 17e en 18e eeuw waren antimoniet bokalen om braak- en laxeermiddel in te maken populair, vooral in kloosters. Deze bokalen werden pocula emetica of calices vomitorii genoemd. Ze werden gebruikt door mensen die last hadden van hun ingewanden, door bijvoorbeeld verstopping of te veel en te zwaar eten. Helaas kon dergelijke wijn dodelijk zijn als het langer dan een etmaal had gestaan.

Een van de weinige 'braakbokalen' die behouden zijn, is te zien in de Bibliotheca Philosophica Hermetica of The Ritman Library in Amsterdam. Een andere, uit de boedel van ontdekkingsreiziger James Cook (1728-1779), is nog te bewonderen in het National Maritime Museum in Londen.

De Oostenrijkse geoloog en mineraloog Wilhelm Haidinger (1795-1871) lanceerde in 1845 de mineraalnaam antimoniet. Die naam was toen in Duitsland in gebruik voor zouten van antimoonzuur.

Eerder, in 1832, had de Franse geoloog en mineraloog François Sulpice Beudant (1787-1850) al de naam stibine geïntroduceerd. In 1854 wijzigde de Amerikaanse geoloog en mineraloog James Dwight Dana (1813-1895) dit in stibnite (stibniet). Dat is sindsdien de officiële naam van dit mineraal.
Omdat de benaming antimonium was ingeburgerd, bleef ook de naam antimoniet populair.

Sinds het begin van de 20ste eeuw zetten medici antimoon in als medicijn bij besmetting met parasieten. Dat geldt vooral voor leishmaniasis (of zandmugziekte) en schistosomiasis (vroeger bilharzia). Langdurig gebruik kan echter maag- en darmklachten veroorzaken (misselijkheid, braken, maagpijn, kolieken).

Omdat antimoniet zwavel bevat, wordt het graag gebruikt in siervuurwerk, met name voor de vuurwerkfonteinen. Het brandt langdurig, knettert niet al te hard en heeft een effect dat lijkt op een ring van sterren die een spoor van witte flitsen en glinsterlichtjes achterlaten.


Antimoniet voor je gezondheid

Spiritueel

* Antimoniet hoort bij de chakra's van basis, heiligbeen, zonnevlecht, thymus en alta major.
antimoniet in moedergesteenteAntimoniet in moedergesteente (foto: Tiia Monto * Het mineraal bevordert een balans tussen persoonlijke interesses en hogere idealen. Zo kun je het persoonlijke op een hoger plan brengen terwijl ook je omgeving of zelfs de hele planeet profiteert.
* Antimoniet helpt je je intuïtie te volgen.

Mentaal

* Naast nuchter en pragmatisch, maakt antimoniet ook realistisch. Het helpt je beperkende gedachtepatronen te herkennen. Daardoor wordt het mogelijk om gevoelens van onmacht te overwinnen.
* Antimoniet maakt creatief en inventief.
* Antimoniet helpt je zin en onzin uit elkaar houden. Het helpt je ook het leven als zinvol te ervaren.
* Antimoniet geeft plezier in het leven.

Emotioneel

* Antimoniet heeft een sterke verbinding met het gevoelsleven. Het geeft inzicht in je goede of juist slechte gevoel over iets wat je gedaan hebt. Nuttig als je snel denkt dat je domme dingen hebt gedaan. Antimoniet helpt je de zaken in het juiste perspectief te zien.
* Antimoniet helpt je verkeerde gewoontes loslaten, vooral op lichamelijk gebied. Gebruik het vooral als je de neiging hebt om na teleurstelling voedsel en drank als 'troostvoer' te nuttigen. Het helpt je te minderen met ijs, chocola, drop, koekjes en andere snacks. Het helpt je ook te minderen met alcohol.

Fysiek

* Antimoniet werkt bij oogkwalen en grijze staar.
* Bij hartkwalen, zoals een vergroot hart, kan antimoniet helpen de klachten te verminderen.
* Antimoniet reguleert de spijsvertering en helpt bij maagproblemen, met name bij brandend maagzuur, misselijkheid, opgeblazen gevoel en overgeven.
massief stuk antimonietMassief stuk antimoniet uit Thüringen, Duitsland (foto: Ingo Löffler, the-crystalminer) * Ook bij huidziekten, droge huid, huidkloofjes, huiduitslag, eczeem en jeuk kan antimoon (als edelsteenwater of elixer) de klachten verlichten. Dat geldt eveneens voor een schilferende huid en roos.
* Antimoniet helpt tegen wijkend en pijnlijk tandvlees. Gorgel met ammonietwater.
* Antimoniet ondersteunt het zelfhelend vermogen van het lichaam door aantal en kwaliteit van de bloedplaatjes (trombocyten) in balans te brengen. Bloedstelpend.
* Antimoniet werkt helend op processen waarbij de eiwitproductie een belangrijke rol speelt. Het heelt ontstoken darmslijmvliezen en spataderen.
* Ammoniet heelt ook keelklachten, zoals ontstoken amandelen, keelpijn, hoesten. Gorgel met ammonietwater.
* Ammoniet versterkt het middenrif, en kan daardoor iemand afhelpen van een hik die telkens terugkomt.
* Edelsteenwater van antimoniet kan helpen bij nierstenen.
* Ook bij gewrichtsaandoeningen kan antimoniet ondersteunen.


Runen bij antimoniet

De runen die bij antimoniet horen, zijn de runeT Tyr en de runeB Bjarkan.
De T (Tyr = de god van de geordende oorlog) staat voor rechtvaardigheid, vaderfiguur, mannelijke aspecten.
De B (Bjarkan = berk, de moedergodin) staat voor de moederfiguur, vrouwelijke aspecten.

De antimoniet brengt ons in verbinding met zowel onze mannelijke, rationele kant als onze vrouwelijke, emotionele kant. Het leert ons dat beide kanten van je persoonlijkheid ontwikkeld mogen worden, om je zo volledig te kunnen ontplooien.


Sterrenbeelden

De antimoniet hoort bij de sterrenbeelden Leeuw en Steenbok.


Fysische eigenschappen antimoniet

antimoniet uit roemeniëAntimoniet uit Roemenië (foto: Rob Lavinsky, iRocks.com)Antimoniet is een sulfide en bevat dus zwavel.
Het bestaat voor 70 procent uit antimoon, een semi-metaal.

De aanduiding van het scheikundige element antimoon is St. Hierin is de naam stibium herkenbaar.

Samenstelling: Sb2S3 + Fe, Cu, Pb, Zn + (Co, Ag, Au)
Hardheid: 2
Glans: vers gewonnen een sterke metaalglans, na verloop van tijd mat
Transparantie: ondoorzichtig
Breuk: onregelmatig, schelpvormig
Splijtbaarheid: in de ene richting volkomen, in de andere richting totaal niet
Dichtheid: 4,63 - 4,66
Kristalstelsel: rombisch


Weblinks

  • De Nederlandstalige Wikipedia noemt de antimoniet bij zijn officiële naam stibniet.
  • Alle fysische eigenschappen van ammoniet kun je vinden op de Engelstalige mineralenwebsite Webmineral onder de naam stibniet.
  • Ook de Engelstalige mineralenwebsite Mindat biedt veel mineralogische informatie over antimoniet onder de naam stibniet. Op deze pagina vind je ook de vindplaatsen.
  • Mooie plaatjes van de antimoniet kun je vinden in de fotogalerij van stibniet op Mindat.
  • Ook het online mineralenmuseum van de Amerikaans John Betts biedt mooie foto's van antimoniet, vaak vergroeid met andere mineralen.

 

Wist je dat...

  • ... antimoon een chemisch element is en in zijn eentje kan voorkomen, dus als zuivere ('gedegen') antimoon?
  • ... antimoon meestal verbindingen aangaat met andere elementen? Vooral met zwavel, maar ook wel met arseen. In antimoniet is antimoon verbonden met zwavel.
  • ... antimoon in de metallurgie gebruikt wordt om het smeltpunt te verlagen?
  • ... antimoon de tin- en lood-legeringen harder en sterker maakt? Dat komt doordat antimoon bij afkoelen uitzet, terwijl metalen als lood en tin krimpen. Dit hadden de alchemisten al ontdekt tot hun verbazing.
  • ... je kunt zorgen dat een metaal bij verhitting en afkoeling hetzelfde volume houdt, door antimoon toe te voegen aan een het gesmolten metaal (smelt)? Dit werd onder meer toegepast bij het maken van loden drukletters.
  • ... beschermende schorten, kleding voor brandweer en bekleding van autostoelen brandwerend worden gemaakt met antimoonverbindingen? Ook speelgoed wordt er vaak mee behandeld.
  • ... antimoon in bepaalde kleuren verf zit, zoals Napels geel?
  • ... grote kristallen antimoniet direct op de huid gelegd kunnen worden? Clusters antimoniet met dunne naalden zijn echter zeer bros. Die kun je beter gebruiken om meditatief te bekijken. Een antimoniet-groepje in de ruimte geplaatst reinigt de aura van de mensen in die ruimte.
  • ... antimoniet in een homeopatisch middel zit? Antimonium Crudum wordt gebruikt bij huidaandoeningen zoals eelt, likdoorns, eksterogen en wratten. Verder bij aandoeningen van de slijmvliezen van mond, maag en darmen.